Τα μυστήρια ενός πλεονάσματος με τριπλάσιο... έλλειμμα

Του Γιάννη Αγγέλη Η αλήθεια σε κάθε ισολογισμό, όπως λέγεται συνήθως από τους επιχειρηματίες, βρίσκεται πάντα στο... ταμείο. Και εκεί, στο Ταμείο φαίνεται να υπάρχει πρόβλημα «ρευστότητας», σύμφωνα με τα ταμειακά στοιχεία που έδωσε χθες η Τράπεζα της Ελλάδος, επισημαίνοντας ένα έλλειμμα «κεντρικής διοίκησης» τριπλάσιο από το πλεόνασμα της εκτέλεσης του προϋπολογισμού για το οκτάμηνο του 2013 που παρουσίασε το ΥΠΟΙΚ. Το παράδοξο εδώ είναι ότι και οι δύο έχουν... δίκιο. Και πρωτογενές πλεόνασμα υπάρχει και το ταμειακό έλλειμμα είναι μεγαλύτερο από πέρσι.  Και παρ’  όλα αυτά δεν υπάρχει κανένα μυστήριο σ’ αυτό.   Πράγματι στο οκτάμηνο Ιανουαρίου - Αυγούστου σε επίπεδο κεντρικής κυβέρνησης, δηλαδή χωρίς τις ΔΕΚΟ και τους οργανισμούς που εντάσσονται στην Γενική Κυβέρνηση, σημειώθηκε πλεόνασμα της τάξης των 3 δισ. ευρώ.    Αλλά  η κρυφή αλήθεια αυτού του πλεονάσματος αποτυπώνεται με ακόμα καλύτερο τρόπο  στην αναφορά της ανακοίνωσης του ΥΠΟΙΚ που εξηγεί ότι «σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για το 8μηνο Ιανουαρίου - Αυγούστου, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 2,441 δισ. ευρώ έναντι ελλείμματος 12,484 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2012 και στόχου για έλλειμμα 7.833 εκατ. ευρώ...».  Και εκεί το ΥΠΟΙΚ αρχίζει να πλησιάζει στα ταμειακά «νούμερα» της ΤτΕ που μιλάνε για ταμειακό έλλειμμα 9 δισ. ευρώ. Το ΥΠΟΙΚ διευκρινίζει ότι η ΤτΕ δεν καταγράφει στο ταμειακό αποτέλεσμα τις αποπληρωμές των ληξιπρόθεσμων που πάνε κατά ένα μεγάλο μέρος τους και κλείνουν τρύπες (4,6 δισ. ευρώ) της Γενικής Κυβέρνησης.    Πράγματι ένα μέρος των δαπανών που προκαλούν το ταμειακό έλλειμμα των 9 δισ. ευρώ μεταφέρεται με τις πληρωμές αυτές στα ταμεία του ευρύτερου δημόσιου τομέα τα οποία όμως δεν περιλαμβάνονται στον λογαριασμό της κεντρικής διοίκησης που καταγράφει το ταμείο της ΤτΕ.    Γιατί η ΤτΕ έχει ένα ταμείο στο οποίο καταγράφει τα άμεσα έσοδα και δαπάνες της κεντρικής διοίκησης που έχει μικρές διαφορές από την «κεντρική κυβέρνηση». Αυτό είναι το Ταμείο και το ταμείο δεν λέει ποτέ ψέματα... Σε λογιστικό επίπεδο βέβαια η κεντρική κυβέρνηση έχει πάρε - δώσε με τον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Και η αλήθεια είναι ότι έχει αρχίσει να εξοφλεί προς τον τομέα αυτό ληξιπρόθεσμες οφειλές όπως και προς ιδιώτες περί τα 600 - 700 εκατ. ευρώ τον μήνα.    Ο συνολικός στόχος είναι να αποπληρωθούν μέχρι το τέλος του έτους περί τα 7 - 8 δισ. ευρώ. Περισσότερα από τα μισά από αυτά πάνε από την τσέπη της κεντρικής κυβέρνησης στην τσέπη της γενικής κυβέρνησης και εκεί το ταμειακό και το λογιστικό αρχίζουν να παίρνουν αποστάσεις... Όμως αυτό δεν αλλάζει την επικίνδυνη αλήθεια των λογαριασμών της ΤτΕ. Λογαριασμών  που δείχνουν ότι τα έσοδα στο οκτάμηνο ήταν 28,7 δισ. ευρώ όταν το 2012 την ίδια περίοδο ήταν 30,5 δισ. ευρώ. Και αυτά τα περίπου δύο δισ. ευρώ λείπουν τώρα από το ταμείο... Το ΥΠΟΙΚ υποστηρίζει ότι μέσα στο επόμενο τρίμηνο οι συσσωρευμένες απαιτήσεις φόρων θα εξαφανίσουν το ταμειακό έλλειμμα που εντοπίζει η ΤτΕ και θα εκτοξεύσουν τα έσοδα και το πλεόνασμα. Αυτή είναι μία λογιστική προσέγγιση με πολλά ερωτήματα για το κατά πόσο μπορεί να γίνει πραγματικότητα καθώς τα «έσοδα» αυτά πρέπει να έρθουν από τσέπες των οποίων το διαθέσιμο εισόδημα είναι ακόμα μικρότερο από το περσινό...    Όσο μικρότερη και αν είναι η ύφεση φέτος από πέρσι, παραμένει ύφεση και αυτό σημαίνει ακόμα μικρότερο διαθέσιμο εισόδημα. Η εξωφρενικά μεγαλύτερη «λογιστική» απαίτηση από αυτό το πολύ μικρότερο εισόδημα δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα οδηγήσει και σε ανάλογο «ταμειακό» αποτέλεσμα. Στο ΥΠΟΙΚ κάποιοι ήδη... βάζουν στοίχημα το κεφάλι τους ότι θα διαψευσθούν οι Κασσάνδρες. Άλλοι πάλι θεωρούν ότι το στοίχημα αυτό αν χαθεί θα προκαλέσει σεισμούς με ισχυρές πολιτικές παρενέργειες και όχι απλά τριγμούς, στο οικονομικό επιτελείο. Η ΤτΕ χθες με τα ταμειακά της αποτελέσματα απλώς υπενθύμισε το πραγματικό στοίχημα των επόμενων μηνών και αυτό δεν είναι το «λογιστικό» πλεόνασμα, αλλά το «ταμειακό» αποτέλεσμα, όχι μόνο στο δημόσιο ταμείο αλλά και στο σύνολο της φτωχότερης από πέρσι οικονομίας.    Γιατί από εκεί πρέπει να αφαιρεθούν τα ποσά από τα οποία θα οικοδομηθεί το «πρωτογενές πλεόνασμα»,  που θα ανοίξει τις διαδικασίες για την νέα αναδιάρθρωση του χρέους...