Του Γιώργου Καισάριου
Πολλοί νομίζουν ότι οι “ασφυκτικοί όροι” των δανειστών είναι αυτό το όποιο εμποδίζει την ανάπτυξη στην Ελλάδα. Να δεχτώ -όπως έχω πει πολλές φορές- ότι μακροπρόθεσμα θα πρέπει να υπάρξει λύση, αλλά βραχυπρόθεσμα, το ότι χρωστάμε αυτά που χρωστάμε, δεν έχει καμία σχέση με το ότι η οικονομία αυτή δεν αναπτύσσεται, ή με το ότι κινείται κάτω των δυνατοτήτων της.
Απόδειξη αυτού είναι το γεγονός ότι ακόμα και σήμερα που μιλάμε, δεν έχουμε αποπληρώσει ούτε ένα cent από το χρέος μας.
Ναι μεν λήγουν ομόλογα και τα αποπληρώνουμε με λεφτά της τρόικας ή της
αγοράς, αλλά για να μπορεί να γίνει αποπληρωμή του χρέους (και άρα
αφαίμαξη ρευστότητας για αποπληρωμή) απαιτείται να έχουμε πρωτογενές
πλεόνασμα τουλάχιστον στο επίπεδο των τόκων.
Αυτό σημαίνει ένα πλεόνασμα περίπου 6 δισ. ευρώ. Από τη στιγμή που δεν έχουμε ένα τέτοιο πλεόνασμα, δεν αποπληρώνουμε τίποτα και δεν έχει καμία σχέση το όποιο χρέος με τις αναπτυξιακές μας προοπτικές. Ναι μεν μακροπρόθεσμα το θέμα του χρέους θα πρέπει να διευθετηθεί με κάποιο τρόπο (και θα διευθετηθεί όπως σας έχω πει πολλές φορές, θα βρεθεί τρόπος να μας το χαρίσουν ή έστω ένα ποσοστό του), αλλά το χρέος σήμερα δεν παρεμποδίζει την ανάπτυξη.
Ως απόδειξη αυτού, η Ιταλία με την Ιρλανδία έχουν σχεδόν τα ίδια επίπεδα χρέους, αλλά η μια οικονομία έχει οριακή ύφεση, ενώ η άλλη (η Ιρλανδία) είχε 7,7% ανάπτυξη τους τελευταίους 12 μήνες. Άρα δεν φταίει το χρέος της Ιταλίας που είναι σε ύφεση, αλλά το γεγονός ότι κάτι δεν πάει καλά με την Ιταλία.
Το ίδιο και στη δική μας περίπτωση. Ναι μεν έχουμε ένα τεράστιο χρέος, αλλά επειδή αυτό το χρέος εξυπηρετείται (όπως εξυπηρετείται τέλος πάντως), ουσιαστικά δεν μας κοστίζει τίποτα (είπαμε, διότι δεν έχουμε πλεόνασμα για να καλύψουμε τους τόκους) και πρακτικά δεν παίζει καμία σημασία στις αναπτυξιακές προσπάθειες της χώρας.
Η διαφορά μεταξύ της Ιρλανδίας, της Ιταλίας και της Ελλάδος είναι καθαρά θεσμική. Η Ιρλανδία έχει τους θεσμούς, τους νόμους, το δικαστικό σύστημα, την οικονομική ελευθερία και πολλά αλλά που επιτρέπει την ευελιξία που έχει ανάγκη η αγορά για να λειτουργήσει και να αναπτυχθεί. Η Ιταλία και η Ελλάδα όχι.
Το αν θα χριστεί η ελληνική κυβέρνηση νέα χρηματοδότηση ή όχι, αν θα υπογράψουμε νέο μνημόνιο ή όχι και αν θα υπάρξει χρηματοδοτικό κενό στο μέλλον, ναι μεν έχει την σημασία του, αλλά ελάχιστα όσον αφορά τη δυνατότητα ανάπτυξη της οικονομίας.
Η Ελλάδα ακόμα και αν δεν είχε τα τωρινά προβλήματα, πάλι θα ήταν μετεξεταστέα στα πάντα, διότι απλά θεσμικά μιλώντας, δεν έχει την ευελιξία που απαιτεί η αγορά για να μπορεί να λειτουργήσει.
Όποτε όλοι αυτοί που λένε ότι το χρέος είναι το κύριο συστατικό που εμποδίζει την ανάπτυξη κάνουν λάθος. Η χώρα δεν μπορεί να πάρει τα πάνω της διότι έχει πολλές αγκυλώσεις που δεν επιτρέπουν στην αγορά να λειτουργήσει.
Φυσικά ρόλο παίζει το ότι το τραπεζικό σύστημα είναι νεκρό, το ότι δεν υπάρχουν αξιόχρεοι δανειολήπτες και το ότι οι ισολογισμοί των περισσότερων εταιρειών είναι σε κακή κατάσταση, αλλά μεγάλο ρόλο για τον αναπτυξιακό βάλτο στον οποίο βρισκόμαστε έχουν διαδραματίσει οι θεσμοί.
george.kesarios@capital.gr
Πολλοί νομίζουν ότι οι “ασφυκτικοί όροι” των δανειστών είναι αυτό το όποιο εμποδίζει την ανάπτυξη στην Ελλάδα. Να δεχτώ -όπως έχω πει πολλές φορές- ότι μακροπρόθεσμα θα πρέπει να υπάρξει λύση, αλλά βραχυπρόθεσμα, το ότι χρωστάμε αυτά που χρωστάμε, δεν έχει καμία σχέση με το ότι η οικονομία αυτή δεν αναπτύσσεται, ή με το ότι κινείται κάτω των δυνατοτήτων της.
Απόδειξη αυτού είναι το γεγονός ότι ακόμα και σήμερα που μιλάμε, δεν έχουμε αποπληρώσει ούτε ένα cent από το χρέος μας.
Αυτό σημαίνει ένα πλεόνασμα περίπου 6 δισ. ευρώ. Από τη στιγμή που δεν έχουμε ένα τέτοιο πλεόνασμα, δεν αποπληρώνουμε τίποτα και δεν έχει καμία σχέση το όποιο χρέος με τις αναπτυξιακές μας προοπτικές. Ναι μεν μακροπρόθεσμα το θέμα του χρέους θα πρέπει να διευθετηθεί με κάποιο τρόπο (και θα διευθετηθεί όπως σας έχω πει πολλές φορές, θα βρεθεί τρόπος να μας το χαρίσουν ή έστω ένα ποσοστό του), αλλά το χρέος σήμερα δεν παρεμποδίζει την ανάπτυξη.
Ως απόδειξη αυτού, η Ιταλία με την Ιρλανδία έχουν σχεδόν τα ίδια επίπεδα χρέους, αλλά η μια οικονομία έχει οριακή ύφεση, ενώ η άλλη (η Ιρλανδία) είχε 7,7% ανάπτυξη τους τελευταίους 12 μήνες. Άρα δεν φταίει το χρέος της Ιταλίας που είναι σε ύφεση, αλλά το γεγονός ότι κάτι δεν πάει καλά με την Ιταλία.
Το ίδιο και στη δική μας περίπτωση. Ναι μεν έχουμε ένα τεράστιο χρέος, αλλά επειδή αυτό το χρέος εξυπηρετείται (όπως εξυπηρετείται τέλος πάντως), ουσιαστικά δεν μας κοστίζει τίποτα (είπαμε, διότι δεν έχουμε πλεόνασμα για να καλύψουμε τους τόκους) και πρακτικά δεν παίζει καμία σημασία στις αναπτυξιακές προσπάθειες της χώρας.
Η διαφορά μεταξύ της Ιρλανδίας, της Ιταλίας και της Ελλάδος είναι καθαρά θεσμική. Η Ιρλανδία έχει τους θεσμούς, τους νόμους, το δικαστικό σύστημα, την οικονομική ελευθερία και πολλά αλλά που επιτρέπει την ευελιξία που έχει ανάγκη η αγορά για να λειτουργήσει και να αναπτυχθεί. Η Ιταλία και η Ελλάδα όχι.
Το αν θα χριστεί η ελληνική κυβέρνηση νέα χρηματοδότηση ή όχι, αν θα υπογράψουμε νέο μνημόνιο ή όχι και αν θα υπάρξει χρηματοδοτικό κενό στο μέλλον, ναι μεν έχει την σημασία του, αλλά ελάχιστα όσον αφορά τη δυνατότητα ανάπτυξη της οικονομίας.
Η Ελλάδα ακόμα και αν δεν είχε τα τωρινά προβλήματα, πάλι θα ήταν μετεξεταστέα στα πάντα, διότι απλά θεσμικά μιλώντας, δεν έχει την ευελιξία που απαιτεί η αγορά για να μπορεί να λειτουργήσει.
Όποτε όλοι αυτοί που λένε ότι το χρέος είναι το κύριο συστατικό που εμποδίζει την ανάπτυξη κάνουν λάθος. Η χώρα δεν μπορεί να πάρει τα πάνω της διότι έχει πολλές αγκυλώσεις που δεν επιτρέπουν στην αγορά να λειτουργήσει.
Φυσικά ρόλο παίζει το ότι το τραπεζικό σύστημα είναι νεκρό, το ότι δεν υπάρχουν αξιόχρεοι δανειολήπτες και το ότι οι ισολογισμοί των περισσότερων εταιρειών είναι σε κακή κατάσταση, αλλά μεγάλο ρόλο για τον αναπτυξιακό βάλτο στον οποίο βρισκόμαστε έχουν διαδραματίσει οι θεσμοί.
george.kesarios@capital.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ο σχολιασμός επιτρέπεται μόνο σε εγγεγραμμένους χρήστες