2/7/14

Φάκελος Ναυτιλιακές: Το παρασκήνιο της αυτοκτονίας του Παντελή Σφηνιά

Το ναυάγιο του Express Σάμινα και οι 81 νεκροί ανοιχτά της Πάρου. Η επόμενη μέρα της ακτοπλοΐας
Δημοσιεύθηκε: 02 Ιουλίου 2014, 09:40 , Τελευταία Ενημέρωση: 02/07/2014, 10:28 

Φάκελος Ναυτιλιακές: Το παρασκήνιο της αυτοκτονίας του Παντελή Σφηνιά

Με αφετηρία τον οικογενειακό φούρνο στο Ρέθυμνο, πέρασε γρήγορα στις ναυτιλιακές μπίζνες, πλούτισε και έβαλε σε εφαρμογή το σχέδιό του να γίνει το μεγάλο αφεντικό του Αιγαίου. Με την αξιοποίηση του Χρηματιστηρίου που τότε βρισκόταν στο απώγειο της φούσκας και έδινε άκοπα μεγάλα κέρδη. Πλήν όμως ένα ναύαγιο με πολλά θύματα και το κραχ του 99 ανέτρεψαν το σχεδιασμό που έγινε ξαφνικά εφιάλτης και οδήγησε τον άνθρωπο που θα γινόταν το «μεγάλο αφεντικό» στην πιο θεαματική και αμφιλεγόμενη αυτοκτονία των τελευταίων ετών.

Του Βαγγέλη Νιάκα

Τώρα 14 χρόνοα μετά το project της συνένωσης των ακτοπλοϊκών εταιριών επανέρχεται στο προσκήνιο, αυτή τη φορά όχι για να βγουν υπερκέρδη αλλά για να περιοριστούν οι ζημιές και να αποπληρωθούν τα δάνεια τους. Η MIG και η Πειραιώς που ελέγχουν τις δυο μεγαλύτερες του κλάδου έχουν σχεδόν... συγχωνευθεί, πορεία που εκτιμάται ότι θα ακολουθήσουν και οι ακτοπλοϊκές Blue Star και Hellenic Seaways. Το επιχειρηματικό πλάνο του Παντελή Σφημιά θα υλοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό αλλά ούτε αυτός, ούτε οι επιχειρηματίε που είχαν τότε πιστέψει σε αυτό θα είναι στο project...

Αυτή είναι συνοπτικά η ιστορία του Παντελή Σφηνιά που το 2000 έδωσε τραγικό τέλος στη ζωή του, πέφτοντας στο κενό από τον 6 όροφο στο γραφείο του, στην ακτή Κονδύλη στον Πειραιά. Ηταν μια αυτοκτονία (αν και εκφράστηκαν υποψίες και για εγκληματική ενέργεια) πού, εκείνη την εποχή, συντάραξε τον επιχειρηματικό κόσμο και την ναυτιλιακή ελίτ του Πειραιά αλλά και έγινε πρωτοσέλιδο στον Τύπο για πολλές μέρες. Μεγάλα ονόματα της επιχειρηματικής ελίτ, όπως π.χ. Κοντομηνάς και Κόκκαλης είχαν συμμετάσχει στο project του Σφηνιά, είχαν επενδύσει σημαντικά κεφάλαια ενω και η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ είχε προσφέρει την αμέριστη υποστήριξή του.

Ο Σφηνιάς ξεκίνησε την καριέρα του απο τις Μινωικές Γραμμές, την ακτοπλοϊκή εταιρία λαϊκής βάσης του Ηρακλείου, όπου ανέβηκε επαγγελματικά και κάποια στιγμή έφτασε να ελέγχει όλα τα πρακτορεία της εταιρίας με μια εξαιρετικά προνομιακή σύμβαση που του εξασφάλιζε σηματικότατα έσοδα. Το γραφείο του καρπονόταν το 20% της αξίας των εισητηρίων, αντί του 3-4% που ίσχυε για όλα τα ταξιδιωτικά γραφεία. Απέκτησε κατοικία στην Εκάλη, θερινή κατοικία στην Μύκονο και εξοχικό πάνω στο κύμα στα Λεγραινά κοντά στο Σούνιο, απ όπου έβλεπε τον κόσμο απο ψηλά. Είχε λογικά ότι ζητούσε και κυκλοφορούσε με μια κάτασπρη Rolls Royce.

Η μεγάλη ευκαιρία

Ωστόσο, ως ανήσυχο επιχειρηματικό πνεύμα είδε την μεγάλη ευκαιρία που του έδινε το Χρηματιστήριο να γίνει κυρίαρχος των ελληνικών θαλασσών και της εγχώριας ακτοπλοϊας. Το capotage δηλαδή η απελευθέρωση της ελληνικής ακτοπλοϊας βρισκόταν επι θύραις και οι εγχώριες εταιρίες ηταν πολύ μικρές και με γερασμένο στόλο που δεν θα μπορούσαν να ανταγωνιστούν την αναμενόμενη επέλαση των ξένων εταιριών.  

Με όχημα τα ιπτάμενα δελφίνια της εταιρίας Ceres του Λιβανού που εξαγοράστηκε, δημιούργησε της Minoan Flying Dolphins (MFD) που ξεκίνησε ως θυγατρική των Μινωϊκών Γραμμών και άρχισε τις εξαγορές μικρών ακτοπλοϊκών (Αγαπητός, Αγούδημος, Βεντούρης κλπ). Στους εφοπλιστές που εντάσσονταν στη ΜFD, δεν έδινε χρήματα αλλά μετοχές της νέας εταιρίας με την υπόσχεση όταν αυτή έμπαινε στο ΧΑ, η αξία της περιουσίας τους θα πολλαπλασιαζόταν.


Παράλληλα, στους επιχειρηματικούς κύκλους ξεκίνησε την καμπάνια ιδιωτικης τοποθέτησης των μετοχών της MFD ενόψει της εισόδου στο χρηματιστήριο. Τα σχέδια για την εταιρία ήταν μεγάλα για ανανέωση- εκσυγχρονισμό του στόλου, επέκταση σε νέες γραμμές, απουσία εσωτερικού ανταγωνισμού αφού απορροφήθηκαν οι μικρές εταιρίες κλπ. 

Τέθηκαν σε λειτουργία επιχειρηματικές επαφές, κοινωνικές γνωριμίες και κάθε άλλη δυνατότητα που έδινε η επιχειρηματική πρακτική. Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό αφού συγκεντρώθηκαν 127 δις δρχ., ποσό εξαιρετικά μεγάλο για εκείνη την εποχή. Συνωστισμός μεγάλων ονομάτων, επώνυμων επιχειρηματιών και απλών κερδοσκόπων που είδαν την ευκαιρία για μεγάλες υπεραξίες, που έσπευσαν να συνεισφέρουν τον ... οβολό τους.

Ο Κοντομηνάς με τα αμοιβαία κεφάλαια της Interamerican, ο Σ. Κόκκαλης, ο Βασιλάκης της Aegean airlines, o Ιωάννου της 3Εψιλον, οι εφοπλιστές Λασκαρίδης Πετράκης και Γουλανδής έσπευσαν να πάρουν θέση. Ανάμεσά τους και ο διαφημιστής Φ. Βρυώνης που έγινε ο μεγαλύτερος μέτοχος με εκατομμύρια μετοχές, αν και εκ των υστέρων κυκλοφόρησε η άποψη ότι ήταν απλώς η «βιτρίνα» μεγαλοστελεχών του ΠΑΣΟΚ που τότε βρισκόταν στην κυβέρνηση.

Η τραγωδία

Ολα πήγαιναν καλά και όλοι αδημονούσαν για τα μεγάλα κέρδη που θα έφερνε η εισαγωγή της MFD στο ΧΑ. Το βράδι στις 26 Σεπτεμβρίου το επιβατηγό της εταιρίας «Εξπρες Σάμινα» ναύαγησε και βυθίστηκε ανοιχτά της Πάρου αφού προσέκτουσε σε βραχονησίδα με τραγικό απολογισμό 81 νεκρούς. Πολλά ειπώθηκαν για τις ευθύνες αυτής της τραγωδίας για τα γερασμένα πλοία της εταιρίας, τους κανόνες ασφάλειας, τα πιστοτικά αξιοπλοϊας κλπ, αν και εκ των υστέρων τα δικαστήρια δέχθηκαν ότι η ευθύνη βάρυνε αποκλειστικά τον πλοίαρχο και τα μέλη του πληρώματος. 

Ο Σφηνιάς όμως ήταν «αποδοπομπιαίος τράγος» και έσπευσαν γρήγορα να του προσάψουν το προσωνύμιο του «φονιά». Μετά από αυτή την εξέλιξη, η εταιρία ήταν αδύνατο να επιχειρήσει την είσοδο των μετοχών της στο ΧΑ, το οποίο είχε αρχίσει ήδη να υποχωρεί ατάκτως και να γίνεται εξαιρετικά προσεκτικό. Η μεγάλη υποχώρηση των τιμών δεν επέτρεπε ούτε αργότερα της εισαγωγή και στην ομάδα των μεγαλομετόχων προέκυψε κρίση αφού όλοι απέδωσαν το φταίξιμο στον Σφηνιά. Στον άνθρωπο που είχε ξεκινήσει από χαμηλά και κάποια στιγμή ονειρεύτηκε να γίνει κυρίαρχος του Αιγαίου. 

Μετά απο δυο μήνες και αφού το εγχείρημα εισαγωγής στο ΧΑ είχε οριστικά ακυρωθεί, οι συγγενείς των νεκρών να ζητούν δικαιοσύνη και μεγάλα κεφάλαια να έχουν χαθεί, ο Σφηνιάς συγκάλεσε σύσκεψη των μεγαλομετόχων. Ολοι (πλην του Βρυώνη) ήταν εκεί και όπως λέγεται επιτέθηκαν λαύροι κατά του Σφηνιά, διεκδικώντας πίσω τα ποσά που είχαν επενδύσει.
Το επόμενο πρωί στις 29 Νοεμβρίου στις 11 το πρωί, ο άνθρωπος που θα γινόταν κυρίαρχος του Αιγαίου, έβαλε τέρμα στη ζωή του πηδώντας από το παράθυρο του γραφείου του, στον 6ο όροφο του ναυτιλιακού κέντρου, στην Ακτή Κονδύλη. 

Αφησε πίσω του το μεγαλόπνοο σχέδιο της MFD και προσωπικά χρέη που με μετριότατους υπολογισμούς υπολογίστηκαν τότε σε 4,5 δις δρχ. Οι επώνυμοι επιχειρηματίες που την προηγούμενη μέρα συμμετείχαν στη σύσκεψη (Κοντομηνάς, Κόκκαλης, Ιωάννου, Βασιλάκης κλπ) έπευσαν να πάρουν αποστάσεις λέγοντας ότι τον Σφηνιά τον κατέτρεχαν οι τύψεις για τος 81 νεκρούς του ναυαγίου και η αυτοκτονία δεν είχε σχέση με οικονομικές εκκρεμμότητες.

Ο θλιβερός επίλογος  

Τα μεγάλα χρέη του εκλιπόντος οδήγησαν τα δυο παιδιά του να αποποιηθούν την κληρονομιά και η περιουσία του στο μεγάλο μέρος της περιήλθε στις τράπεζες και τους δανειστές. Το μεγάλο ακίνητο στα Λεγραινά, ησυχαστήριο άλλοτε του Σφηνιά, βγήκε σε πλειστηριασμό, το ίδιο και το εξοχικό της Μυκόνου. Οσο για την εταιρία, ουδέποτε πέρασε την πόρτα του ΧΑ, άλλαξε επωνυμια για να επιβιώσει και να σβύσει το κακό παρελθόν και έγινε Hellenic Seaways, οι μικρές ακτοπλοϊκές ξαναγύρισαν κάποιες απο αυτές στους προηγούμενους ιδιοκτήτες τους και οι μεγαλομέτοχοι της MFD έχασαν  μεγάλο μέρος των κεφαλαίων τους που είχαν επενδύσει.
Σήμερα η HSW έχει ανοίξει πάλι τα φτερά της στο Αιγαίο και είναι η μεγαλύτερη ίσως ακτοπλοϊκή με βασικούς μετόχους την τράπεζα Πειραιώς και τον ιταλικό όμιλο Grimaldi που ελέγχει τις Μινωικές Γραμμές, την άλλοτε ακτοπλοϊκή εταιρία λαϊκής βάσης της Κρήτης.

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ο σχολιασμός επιτρέπεται μόνο σε εγγεγραμμένους χρήστες

About Me