14/01/14

Υστέρησε η Ελλάδα στις ιδιωτικοποιήσεις

του Φώτη Κόλλια

Η Πορτογαλία κατέλαβε το 2012 την πρώτη θέση μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. όσον αφορά τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις. Στην Ελλάδα οι συνολικές εισπράξεις του ΤΑΙΠΕΔ ανέρχονται σήμερα σε 2,6 δισ. Φέτος ο στόχος είναι στα 3,8 δισ.

Η Ελλάδα δεν κατάφερε να ακολουθήσει το κύμα ανόδου των ιδιωτικοποιήσεων ανά τον κόσμο κατά τον τελευταίο ενάμισι χρόνο. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία του «Βαρομέτρου Ιδιωτικοποιήσεων» που εκδίδει κάθε χρόνο το ιταλικό ινστιτούτο Fondazione Eni Enrico Mattei (FEEM) με τη συνεργασία της KPMG, το 2012 και στο πρώτο εξάμηνο του 2013 τα έσοδα των κυβερνήσεων από ιδιωτικοποιήσεις υπερδιπλασιάστηκαν, αλλά η Ελλάδα είχε πενιχρά οφέλη.
Διεθνώς αντλήθηκαν κατά τη διάρκεια του 2012 περί τα 145,7 δισ. ευρώ έναντι μόλις 68,2 δισ. το 2011. Επιπλέον 57 δισ. ευρώ αντλήθηκαν στο πρώτο εξάμηνο του 2013, με την αύξηση κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς (στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης, που κατά τους αναλυτές του FEEM θεωρείται ιδιωτικοποίηση) να αποτελεί τη μεγαλύτερη συναλλαγή, σύμφωνα με το «Βαρόμετρο Ιδιωτικοποιήσεων».
Στην Ευρωπαϊκή Ενωση παρατηρείται την τελευταία διετία ανάκαμψη των κρατικών εσόδων από ιδιωτικοποιήσεις, σε αντίθεση με το 2011 που είχαν υποχωρήσει σε επίπεδα κοντά στα 19,5 δισ. ευρώ. Το 2012 τα συνολικά έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις στην Ε.Ε. αυξήθηκαν στα 28,6 δισ. ευρώ, ενώ άλλα 18 δισ. ευρώ αντλήθηκαν κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2013. Παρά τη μεγάλη αύξηση, τα έσοδα από πωλήσεις κρατικών συμμετοχών στην Ευρώπη αποτελούν μόλις το 19,9% των συνολικών εσόδων από ιδιωτικοποιήσεις το 2012 που έφτασαν τα 145,7 δισ. ευρώ. Πρόκειται για μέγεθος υπερδιπλάσιο του 2011 (είχαν φτάσει τα 68,2 δισ. ευρώ) και το τρίτο μεγαλύτερο από το 1988.
Η Πορτογαλία κατέλαβε το 2012 την πρώτη θέση μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. όσον αφορά τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις με πωλήσεις οκτώ περιουσιακών στοιχείων συνολικής αξίας 8,36 δισ. ευρώ. Δηλαδή μέσα σε ένα χρόνο είχε σχεδόν τριπλάσια έσοδα σε σύγκριση με αυτά που είχε η Ελλάδα την τελευταία τριετία!
Οι συνολικές εισπράξεις του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) ανέρχονται σήμερα σε 2,6 δισ. ευρώ ενώ για φέτος έχει τεθεί ως στόχος εσόδων τα 3,8 δισ. ευρώ. Τη δεύτερη θέση κατέλαβε η Ιρλανδία με δύο μεγάλες ιδιωτικοποιήσεις (την πώληση της RBS Aviation Capital στην ιαπωνική Sumitomo Mitsubishi Bank έναντι 5,7 δισ. ευρώ και την ιδιωτικοποίηση της Irish Life από την οποία αντλήθηκαν 1,3 δισ. ευρώ). Η πρώτη πεντάδα κλείνει με Ιταλία, Βρετανία και Πολωνία. Οι αναλυτές επισημαίνουν πως χώρες όπως η Ελλάδα και η Ισπανία έχουν φιλόδοξα σχέδια ιδιωτικοποιήσεων τα οποία σκοντάφτουν στη δημοσιονομική κρίση και στο περιορισμένο ενδιαφέρον των αγορών.
Οι Πορτογάλοι κατάφεραν, πάντως, να προχωρήσουν με ταχείς ρυθμούς στην πώληση κρατικών περιουσιακών στοιχείων. Μεταξύ άλλων, μεταβιβάσαν το 95% της κρατικής εταιρείας διαχείρισης αεροδρομίων ΑΝΑ στη γαλλική Vinci έναντι 3,08 δισ. ευρώ, ενώ πώλησαν το 40,34% της τσιμεντοβιομηχανίας Cimentos de Portugal (CIMPOR) στη βραζιλιάνικη InterCement έναντι 1,49 δισ. ευρώ.
Η πώληση του 21,35% που κατείχε η ιταλική ENI στην Energias de Portugal (EDP) με την έκδοση μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου ύψους 2,66 δισ. ευρώ κλείνει την πρώτη πεντάδα των συμφωνιών στην Ευρώπη το 2012 (τρεις συμφωνίες σε Πορτογαλία, δύο σε Ιρλανδία). Η έκτη μεγαλύτερη συμφωνία του 2012 αφορούσε στην πώληση του 100% της Northern Rock από τη βρετανική κυβέρνηση με αγοραστή την Virgin Money έναντι 1,22 δισ. ευρώ.
Διεθνώς, το 79,3% των ιδιωτικοποιήσεων του 2012 πραγματοποιήθηκαν μέσω αυξήσεων κεφαλαίου ή απόκτησης μετοχών από τον επενδυτή.
Το υπόλοιπο 21,7% των συναλλαγών έγινε κυρίως μέσω πλειοδοτικών διαγωνισμών όπως αυτοί που προωθεί το ΤΑΙΠΕΔ στους οποίους το δημόσιο πωλεί ένα συγκεκριμένο ποσοστό μετοχών και επικρατεί αυτός που θα δώσει τα περισσότερα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ιταλικού ινστιτούτου, οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο έχουν ανακοινώσει ήδη σχέδια για ιδιωτικοποιήσεις που θα ξεπεράσουν τα 100 δισ. ευρώ ετησίως για την επόμενη διετία.

Έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις το 2012 και στο πρώτο εξάμηνο του 2013

2012			1ο εξάμηνο 2013
Χώρα	Αριθμός Συναλλαγών	Αξία (εκατ. ευρώ)	Χώρα	Αριθμός Συναλλαγών	Αξία (σε εκατ. ευρώ)
ΗΠΑ	7	43051	Κίνα	13	10055
Κίνα	29	32231	Ελλάδα*	3	8678
Βραζιλία	1	11000	Ιαπωνία	1	5931
Πορτογαλία	8	8364	Βραζιλία	1	4359
Ιαπωνία	2	7839	Ρωσία	2	3029
Ιρλανδία	2	6997	Τουρκία	1	2647
Ρωσία	3	5904	Ινδία	3	2464
Σύνολο Ε.Ε. (25)	71	28509	Σύνολο Ε.Ε. (25)	14	18414
Σύνολο Διεθνώς	129	145656	Σύνολο Διεθνώς	45	57352

 * Περιλαμβάνει την αύξηση κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς

ΠΗΓΗ: Privatization Barometer