Μπλόκο στα καρτέλ για καθαρές τιμές στο ράφι

• Επιχείρηση «καθαρές - "net" τιμές» ξεκινά η κυβέρνηση, επιδιώκοντας το ξεφούσκωμα των τιμών των προϊόντων, αλλά και την α­­ντιμετώπιση της φοροαποφυγής των βιομηχανιών και των αλυσίδων λιανικού εμπορίου.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Οικονομίας», ο ίδιος ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς έχει δώσει το «πράσινο φως» στον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα και στον υφυπουργό Ανάπτυξης Θανάση Σκορδά να ετοιμάσουν νομοθετική διάταξη με την οποία θα αναγράφονται στα τιμολόγια όλες οι παροχές που κάνουν οι εγχώριες και πολυεθνικές επιχειρήσεις μετά τη χονδρική πώληση των προϊόντων τους στα σούπερ μάρκετ και στα άλλα καταστήματα λιανικής.

Αυτά τα «δώρα» δίνονται από τις βιομηχανίες στο εμπόριο προκειμένου να αποκτήσουν καλύτερη θέση στα ράφια των σημείων πώλησης. Η μορφή τους είναι πιστωτικά σημειώματα, εκπτώσεις επί του τιμολογίου, επιπλέον παλέτες προϊόντων κ.λπ.

Ωστόσο, οι παροχές αυτές στην πλειονότητά τους δίνονται, όπως προαναφέρθηκε, εκ των υστέρων κι επιπλέον δεν μετακυλίονται εξ ολοκλήρου στην κατανάλωση. Δηλαδή δεν φαίνονται στους τιμοκαταλόγους χονδρικής πώλησης, αλλά και στο τέλος οι καταναλωτές δεν αγοράζουν όσο θα έπρεπε φτηνότερα τα προϊόντα.


Πρέπει να σημειωθεί ότι έρευνες του υπουργείου Ανάπτυξης έχουν δείξει πως οι παροχές φουσκώνουν κατά 25% με 30% την τελική τιμή του προϊόντος.
Το σύστημα των παροχών που δίνει η βιομηχανία στο λιανεμπόριο λειτουργεί χρόνια στην Ελλάδα. Ξεκίνησε από τη δεκαετία του 1990, όταν έκαναν την εμφάνισή τους οι πρώτες μεγάλες πολυεθνικές αλυσίδες καταστημάτων.


Για να κερδίσουν μερίδια στην αγορά έναντι των μικρότερων ελληνικών σούπερ μάρκετ ή άλλης κατηγορίας καταστημάτων, πίεζαν τους προμηθευτές και τις βιομηχανίες να τους κάνουν παροχές και εκπτώσεις στις τιμές των προϊόντων. Οι προμηθευτές με τη σειρά τους, σε μία προσπάθεια να έχουν τα εμπορεύματά τους σε όσο το δυνατόν περισσότερα ράφια και σε καλύτερη θέση, έδιναν τις παροχές.

Ωστόσο, υπερτιμολογούσαν τα προϊόντα τους. Ανέβαζαν τις τιμές χονδρικής προκειμένου να διατηρήσουν τα κέρδη τους αλλά και για να καλύψουν τις δαπάνες προς τις αλυσίδες.
Ο τρόπος αυτός, όσο περνούσαν τα χρόνια, είχε ως αποτέλεσμα να στρεβλώνει την αγορά. Το αποτέλεσμα ήταν οι τιμές χονδρικής των βιομηχανιών ή των πολυεθνικών προμηθευτικών επιχειρήσεων να είναι ίδιες για όλους τους λιανεμπόρους.

Το παζάρι «φουσκώνει» τις τιμές 

Το «παζάρι» μεταξύ λιανεμπορίου και βιομηχανιών δεν γινόταν -και ούτε και σήμερα ακόμη- στο να χαμηλώσει η τιμή χονδρικής αλλά στο μέγεθος και το ύψος των εκπτώσεων και των παροχών. Η τιμή, όμως, λιανικής δεν έπεφτε όσο θα έπρεπε, ενώ η χονδρική, όπως προαναφέρθηκε, ήταν φουσκωμένη.

Σε ορισμένες, δε, περιπτώσεις η τιμή χονδρικής ξεπερνούσε και αυτήν της λιανικής. Επιπλέον, οι μικροί επιχειρηματίες λιανικής (μίνι μάρκετ, μικρά καταστήματα) λόγω των υψηλών τιμών χονδρικής και των μικρότερων εκπτώσεων που παίρνουν δεν μπορούν να επιβιώσουν.

Δεν γνωρίζουν επίσης ποιο είναι το πραγματικό κόστος ενός προϊόντος, κάτι το οποίο δεν το ξέρουν ούτε οι επίσημες αρχές, δηλαδή τα υπουργεία Ανάπτυξης και Οικονομικών, το ΣΔΟΕ και η Ελληνική Στατιστική Αρχή. Η ΕΛ.ΣΤΑΤ. μάλιστα αδυνατεί να μετρήσει τις πραγματικές μειώσεις στις τιμές χονδρικής.

Η κατάσταση είχε φτάσει στο απροχώρητο. Και μέχρι τις αρχές του 2012 οι βιομηχανίες ήταν υποχρεωμένες να υποβάλουν τιμοκαταλόγους χονδρικής στο υπουργείο Ανάπτυξης.
Είχε διαπιστωθεί ότι επιχειρήσεις ανταγωνίστριες του ίδιου κλάδου έδιναν την ίδια τιμή για το προϊόν, φοβούμενες ότι αυτές θα γίνουν γνωστές στο λιανικό εμπόριο καθώς και ότι το υπουργείο είχε τη δυνατότητα να επιβάλλει ακόμη και «πλαφόν».

Κάλυπταν την κερδοφορία

Φούσκωναν δηλαδή τις τιμές χονδρικής, έδιναν τις ίδιες ή με μικρή απόκλιση ώστε να καλύπτουν την κερδοφορία και τα έξοδά τους στο ενδεχόμενο που θα τους ασκηθούν μεγάλες πιέσεις από τους λιανέμπορους για υψηλές παροχές, αλλά και σε πιθανό έλεγχο της τιμής από το υπουργείο Ανάπτυξης.

Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, επίσης, να κρύβεται ποσό προς φορολόγηση. Οι βιομηχανίες και οι πολυεθνικές παρουσίαζαν υψηλές δαπάνες για να πετυχαίνουν μικρή φορολόγηση. Ετσι, όπως έγινε πρόσφατα γνωστό και σε μεγάλη γαλακτοβιομηχανία της Βορείου Ελλάδας, είχε διαπιστωθεί η έκδοση πλειάδας τιμολογίων παροχής υπηρεσιών από πολλά σούπερ μάρκετ προς τη συγκεκριμένη προκειμένου εκείνη να καλύψει τις δαπάνες προβολής που πλήρωνε στις αλυσίδες.

Στο παρελθόν, πολλοί υπουργοί Ανάπτυξης επιδίωξαν να ξεκαθαρίσουν το τοπίο με τις τιμές χονδρικής, ωστόσο έβρισκαν πάντα εμπόδιο, κυρίως πολυεθνικές αλυσίδες.
 
Αυτές είχαν τη δυνατότητα να τιμολογούν τις παροχές τους σε «αδελφές» από τον όμιλο τους εταιρείες στο εξωτερικό, με προφανείς τους λόγους, κι επίσης επειδή σε σχέση με τις εγχώριες έχουν μεγαλύτερη δύναμη στην αγορά έναντι των εγχώριων.

Τελευταία απόπειρα είχε γίνει πριν από περίπου τρία χρόνια από την τότε υπουργό Λούκα Κατσέλη και τον γενικό γραμματέα Εμπορίου (παραμένει και σήμερα) Στέφανο Κομνηνό.

Με ξεκάθαρο τρόπο 

Η αγορανομική διάταξη που υποχρέωνε την υποβολή τιμοκαταλόγων καταργήθηκε στις αρχές του 2012 από τον τότε υπουργό Ανάπτυξης Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, ωστόσο η ίδια τακτική των παροχών συνεχίζεται και σήμερα.
Βέβαια υπάρχουν προμηθευτικές επιχειρήσεις, αλλά και αλυσίδες λιανικής που ξεκινούν τις συναλλαγές επί των «καθαρών» τιμών χονδρικής.

Πηγές αναφέρουν ότι, τώρα, το θέμα των «καθαρών τιμών» έθεσαν παραγωγικοί φορείς στη διάρκεια των συναντήσεων που είχε μαζί τους ο ίδιος ο πρωθυπουργός εν όψει της Διεθνούς Εκθεσης της Θεσσαλονίκης. Με ξεκάθαρο και αναλυτικό τρόπο το παρουσίασε ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδας, τονίζοντας την ανάγκη ενός ξεκάθαρου πλαισίου που διέπει τις σχέσεις προμηθευτών - εμπόρων.

Το θέμα συζητήθηκε, λένε οι πληροφορίες του «Εθνους της Κυριακής» μεταξύ του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, των υπουργών Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα και Ανάπτυξης Κωστή Χατζηδάκη και του υφυπουργού Ανάπτυξης Θανάση Σκορδά.
Ο κ. Χατζηδάκης, φέρεται κατά τις πηγές, ότι διαφοροποιήθηκε.

Εντούτοις ο κ. Στουρνάρας έλαβε εντολή από τον πρωθυπουργό να προχωρήσει το μέτρο.
Κάτι που αν γίνει εγκαίρως, δηλαδή πριν τον Οκτώβριο θα προλάβει να «καθαρίσει» τις εμπορικές συμφωνίες που κάνουν βιομηχανίες και λιανεμπορικές αλυσίδες αυτήν την περίοδο για την τρέχουσα σεζόν.

• Το παράδοξο
  Σε ορισμένες περιπτώσεις η τιμή χονδρικής που πουλούσαν πολυεθνικές ξεπερνούσε και αυτήν της λιανικής.
• Φοροδιαφυγή
  Πολυεθνικές, με την αρωγή κάποιων σούπερ μάρκετ, παρουσίαζαν υψηλές δαπάνες για να πετυχαίνουν μικρή φορολόγηση.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΟΛΩΝΑΣ