Ξέσπασε εμφύλιος στις ΑΠΕ

του Μιχάλη Καϊταντζίδη
 

Την ερχόμενη εβδομάδα προχωρά το νομοσχέδιο για το «κούρεμα» στις ταρίφες μέχρι και 45%. Πιέσεις στο ΥΠΕΚΑ από τις επιμέρους τεχνολογίες ΑΠΕ για τη μοιρασιά της… λυπητερής. Τι προτείνει κάθε φορέας, ποια τα επιχειρήματα.

Φωτιές έχει ανάψει μεταξύ των επενδυτών ΑΠΕ και των συλλογικών τους φορέων η επικείμενη κατάθεση του νομοσχεδίου από το ΥΠΕΚΑ, το οποίο θα προβλέπει το οριστικό «κούρεμα» στις ταρίφες με τις οποίες πληρώνονται την ηλεκτρική ενέργεια που παράγουν σε ποσοστό έως και 45%.

Σύμφωνα με τον προγραμματισμό του υπουργείου, το νομοσχέδιο θα κατατεθεί στη Βουλή μετά τις 20 Αυγούστου, προκειμένου να προλάβει να συζητηθεί μέσα στα θερινά τμήματα.
Από το τέλος Ιουλίου, οπότε και το υπουργείο κοινοποίησε τις προτάσεις του στους άμεσα
ενδιαφερόμενους, τα γραφεία της πολιτικής ηγεσίας έχουν γίνει αποδέκτες προτάσεων εκ μέρους φορέων που εκπροσωπούν επιμέρους κατηγορίες επενδυτών (τεχνολογίες αιολικών, υδροηλεκτρικών, φωτοβολταϊκών, αγροτικών και οικιακών φωτοβολταϊκών). Κάθε μία αναπτύσσει επιχειρήματα για ελαχιστοποίηση του «κουρέματος» στις ταρίφες, αλλά και ιδέες, κάποιες πρωτότυπες και κάποιες τετριμμένες, για τον μηδενισμό του ελλείμματος του ειδικού λογαριασμού, από τον οποίο πληρώνονται.

Η πραγματικότητα βεβαίως είναι ότι μεγάλο μέρος του ελλείμματος το έχουν ήδη επωμισθεί οι καταναλωτές, όπως φάνηκε από τα στοιχεία του ΛΑΓΗΕ. Έτσι το ζητούμενο της εξίσωσης είναι η κατανομή μεταξύ των παραγωγών ΑΠΕ των περίπου 650 εκατομμυρίων ευρώ που, υπό τις παρούσες συνθήκες, εκτιμάται ότι θα αντιπροσωπεύουν το έλλειμμα του λογαριασμού στο τέλος του 2014, έναντι 1,4 δισ. ευρώ που ήταν πριν από την αύξηση του τέλους.

Ας σημειωθεί εδώ ότι ο μηδενισμός του ελλείμματος στο τέλος του 2014 είναι μνημονιακή υποχρέωση. Ωστόσο ακόμα και χωρίς μνημόνιο, η εμφάνιση τόσο μεγάλων ελλειμμάτων σε μια αγορά, ιδίως όταν αυτήν τη διαχειρίζεται κρατική εταιρεία με μετοχικό κεφάλαιο μόλις 300.000 ευρώ, σε καμία περίπτωση δεν είναι υγιής εικόνα, ακόμα και αν αντίστοιχα προβλήματα είναι πλέον κοινά και σε άλλες κοινοτικές χώρες, με πρώτη και καλύτερη τη Γερμανία.

Από τις προτάσεις φορέων που έχουν κοινοποιηθεί μέχρι στιγμής, προκύπτουν οι βασικές προσεγγίσεις:

* Οι εκπρόσωποι των τεχνολογιών που αμείβονται με σχετικά χαμηλές ταρίφες και έχουν υψηλό κόστος εγκατάστασης (αιολικά, μικρά υδροηλεκτρικά) θεωρούν ότι δεν έχουν συμμετάσχει στη διαμόρφωση του ελλείμματος, ενώ αντίθετα επιδοτούν τον ειδικό λογαριασμό μέσω της παραγωγής στα μη διασυνδεδεμένα νησιά (αιολικά).

* Στα φωτοβολταϊκά, η αντιμετώπιση του προβλήματος καλύπτεται από μια ευρεία γκάμα προτάσεων και προσεγγίσεων των επιμέρους φορέων.

Οι διαφορετικές προσεγγίσεις των επενδυτών φωτοβολταϊκών ξεκινούν από τη διαμόρφωση εύρους αμοιβών, ανάλογα με τη χρονολογία εγκατάστασης, το μέγεθος της μονάδας και την επιμέρους κατηγορία (αγροτικά, οικιακά).

Οι θέσεις των «φωτοβολταϊκών» κλιμακώνονται από την πλήρη αντίθεση σε όποιο μέτρο θα έθετε υπό αμφισβήτηση τις υπογεγραμμένες συμβάσεις μεταξύ παραγωγού και Διαχειριστή ακόμη και με επίκληση του Συντάγματος (ΠΑΣΥΦ), την ανάληψη του ελλείμματος από το Δημόσιο, έως και την αξιοποίηση της τεχνολογίας και νέων μορφών συμβάσεων (net metering-συμψηφισμός παραγόμενης και καταναλισκόμενης ενέργειας σε οικιακά) για τη συνέχιση της δραστηριότητας στα φωτοβολταϊκά, η οποία διαφορετικά θα εκλείψει (ΣΕΦ-Ήλιος).

Σε κάθε περίπτωση, η σύγκλιση των επιμέρους θέσεων και η διαμόρφωση κοινά αποδεκτής πρότασης από το υπουργείο είναι εγχείρημα ανάλογο με τον τετραγωνισμό του κύκλου.

Στις ΑΠΕ, και ιδιαίτερα στα φωτοβολταϊκά, έχουν επενδύσει οικονομίες ή τραπεζικά δάνεια ύψους από λίγες χιλιάδες μέχρι και εκατομμύρια ευρώ, αρκετές χιλιάδες επενδυτές, ενώ αναπτύχθηκαν και επαγγέλματα τεχνικής υποστήριξης των επενδύσεων αυτών.

Έτσι η όποια απόφαση ληφθεί για τη διαμόρφωση των τιμών αγοράς της παραγόμενης ενέργειας θα πρέπει να λαμβάνει υπ΄όψιν τη βιωσιμότητα των επενδύσεων, την αποπληρωμή των δανείων (μόνο στα φωτοβολταϊκά υπολογίζονται σε περίπου 2 δισ. ευρώ) και γενικότερα την ικανοποίηση των αιτημάτων μερικών χιλιάδων ψηφοφόρων που... γνωρίζουν πώς να πιέζουν πολιτικά.

Οι προτάσεις

Αιολικά (Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Αιολικής Ενέργειας - ΕΛΕΤΑΕΝ)
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ΕΛΕΤΑΕΝ, οι οποίοι βασίστηκαν στα επίσημα δημοσιευμένα στοιχεία του ΛΑΓΗΕ και της ΡΑΕ, προκύπτει σαφώς ότι η αιολική ενέργεια όχι μόνο δεν επιβαρύνει το έλλειμμα του ΛΑΓΗΕ, αλλά αντίθετα το επιδοτεί.
Αυτό είναι εύλογο και αναμενόμενο αφού η αιολική ενέργεια είναι μια φθηνή μορφή ηλεκτροπαραγωγής με κόστος σαφώς μικρότερο από αυτό του φυσικού αερίου και του πετρελαίου και ευθέως συγκρίσιμο με αυτό του λιγνίτη.
Επομένως, κάθε ιδέα ή σκέψη για διατήρηση ή επέκταση, με οποιονδήποτε τρόπο, της εισφοράς που βαρύνει τα αιολικά πάρκα, στερείται λογική και πραγματική οικονομική βάση.
Για την κάλυψη του σωρευμένου χρέους του Ειδικού Λογαριασμού, η ΕΛΕΤΑΕΝ προτείνει: «Η κάλυψη του σωρευμένου χρέους πρέπει να γίνει με βάση την αρχή της δίκαιης και αναλογικής κατανομής του σχετικού βάρους στις πραγματικές αιτίες του προβλήματος, έτσι ώστε να συμβάλουν στη βιωσιμότητα του ΛΑΓΗΕ όλοι οι παίκτες της αγοράς στον βαθμό που τους αναλογεί».
Μικρά Υδροηλεκτρικά (Ελληνικός Σύνδεσμος Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων - ΕΣΜΥΕ)
«Είναι απαραίτητος ο πλήρης διαχωρισμός των τεχνολογιών ΑΠΕ σε σχέση με την επίπτωση της ανάπτυξής τους στη διόγκωση του προβλήματος του ελλείμματος του λογαριασμού ΑΠΕ του ΛΑΓΗΕ. Επιθυμούμε και διεκδικούμε τη μη λήψη άδικων και τελικά αναποτελεσματικών μέτρων απέναντι σε τεχνολογίες που δεν ευθύνονται για τη διόγκωση του προβλήματος και αντίθετα πρέπει να υποστηριχθούν.
Τα Μικρά Υδροηλεκτρικά Έργα:
· Έχουν τη μικρότερη μεσοσταθμική τιμή ενέργειας (περί τα 90 ευρώ ανά μεγαβατώρα).
· Δεν συνεισέφεραν ούτε κατ' ελάχιστον στη διόγκωση του ελλείμματος του λογαριασμού ΑΠΕ του ΛΑΓΗΕ καθ' όσον το 2010 ήταν στο σύστημα 196 μεγαβάτ ΜΥΗΕ και τώρα είναι 218 μεγαβάτ.
· Υπέστηκαν άδικα, με βάση τα παραπάνω, την έκτακτη εισφορά του 10% παρότι δεν προβλεπόταν στις προθέσεις του ΥΠΕΚΑ. Η προτεινόμενη μείωση της τιμής αποζημίωσης των ΜΥΗΕ κατά 10% θα αποδώσει περί τα 5-6 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο, ποσοστό μικρότερο του 1% του εναπομείναντος μέχρι το τέλος του 2014 ελλείμματος του Ειδικού Λογαριασμού.

Φωτοβολταϊκά

Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ), Πανελλήνιος Σύνδεσμος Μελετητών-Εγκαταστατών Οικιακών & Κτιριακών Φωτοβολταϊκών  (ΗΛΙΟΣ)
Ο ενεργειακός συμψηφισμός παραγόμενης-καταναλισκόμενης ενέργειας (net-metering) από καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας που εγκαθιστούν φωτοβολταϊκά πρέπει να θεσπισθεί άμεσα και ουσιαστικά χωρίς ρυθμίσεις και λεπτομέρειες που θα αποθαρρύνουν τελικά τους καταναλωτές. Στο πλαίσιο αυτό ο ΣΕΦ και ο ΗΛΙΟΣ προτείνουν:
· Να προβλεφθεί η χρήση μετρητή διπλής κατεύθυνσης, ώστε ο συμψηφισμός να αφορά όλες τις χρεώσεις που υπολογίζονται επί της κατανάλωσης ενέργειας (π.χ. τέλη χρήσης δικτύου, συστήματος κ.λπ.).
· Η χρέωση του καταναλωτή να γίνεται επί της καθαρής κατανάλωσης που προκύπτει μετά τον συμψηφισμό παραγόμενης και καταναλισκόμενης ενέργειας στη διάρκεια μιας μετρητικής περιόδου.
· Τυχόν περίσσεια ενέργειας που προκύπτει στη διάρκεια μιας μετρητικής περιόδου να πιστώνεται στις επόμενες μετρητικές περιόδους, μέχρι τη συμπλήρωση ενός έτους, ώστε ο συμψηφισμός να γίνεται σε ετήσια βάση.
· Να μειωθεί το κόστος σύνδεσης, ώστε να προσαρμοστεί στα διεθνή δεδομένα. Ενδεικτικά το κόστος σύνδεσης ενός οικιακού συστήματος στην Ελλάδα είναι 800-1.000 € πλέον ΦΠΑ, σε αντίθεση με άλλες χώρες όπου το κόστος αυτό κυμαίνεται από 150 έως 250 € (Γερμανία, Κύπρος).
Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Παραγωγών Ηλεκτρικής Ενέργειας από Φωτοβολταϊκά (ΠΟΣΠΗΕΦ)
Για τον μηδενισμό του σωρευμένου ελλείμματος, ο ΠΟΣΠΗΕΦ προτείνει:
· Να εγγραφεί στον κρατικό προϋπολογισμό το έλλειμμα του ειδικού λογαριασμού.
· Εναλλακτικά, μέρος του ελλείμματος αυτού (κατ΄ ελάχιστον 50%) να χρεωθεί στις εταιρείες εμπορίας και να ζητηθεί απ΄ αυτούς να αποδοθεί σε βάθος 4ετίας. Το υπόλοιπο ποσό του ελλείμματος να το αναλάβουν οι παραγωγοί μέσω της ισχύουσας έκτακτης εισφοράς, η οποία όμως θα πρέπει από οριζόντια να γίνει αναλογική και δίκαιη. Το ποσό που θα καταβληθεί από τους παραγωγούς πρέπει να τους επιστραφεί ανταποδοτικά με παράταση ισχύος της σύμβασης. Συγκεκριμένα, να γίνει δανεισμός του ΛΑΓΗΕ από τους παραγωγούς προκειμένου να καλυφθεί το έλλειμμά του μέσα στην επόμενη τετραετία.
Πανελλήνιος Σύνδεσμος Φωτοβολταϊκών-  ΠΑΣΥΦ
«Ο ΠΑ.ΣΥ.Φ. εξετάζοντας την προφορική θέση του ΥΠΕΚΑ για μείωση τιμών σε συμβασιοποιημένα έργα απαντά ως εξής: Μετά την προφορική ενημέρωση σχετικά με τη σκέψη σας για αναδρομική μείωση των τιμών - δήμευση της περιουσίας μας, μας βρίσκει κάθετα αντίθετους σε οποιοδήποτε τέτοιο ενδεχόμενο στην πρόταση του υπουργείου για μείωση 45% των τιμών μεσοσταθμικά σε συμβασιοποιημένα έργα φωτοβολταϊκών, διότι με βάση το Σύνταγμα κανένας δεν έχει το δικαίωμα παρέμβασης στις συμβάσεις των παραγωγών ενέργειας από φ/β που είναι περιουσιακό στοιχείο κάθε παραγωγού και οποιαδήποτε μείωση είναι δήμευση.
Θεσσαλικός Σύνδεσμος Ιδιοκτητών Φωτοβολταϊκών Πάρκων - ΘΕΣΙΦ* Το σημερινό έλλειμμα του Λειτουργού οφείλεται σε στρεβλώσεις του υπάρχοντος συστήματος αποπληρωμής των παραγωγών, με αποτέλεσμα ένα μεγάλο μέρος του τέλους ΑΠΕ (ΕΤΜΕΑΡ) να κατευθύνεται εκτός ΑΠΕ. Να ανακεφαλαιοποιηθεί από κονδύλια του Δημοσίου, όπως έχει προταθεί ήδη και από τον ίδιο τον πρόεδρο του ΛΑΓΗΕ.
* Το μελλοντικό έλλειμμα που θα δημιουργείται να καλυφθεί από μία δίκαιη και αναλογική επιβάρυνση όλων των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας με τη χρήση ΑΠΕ. Να εφαρμοστεί μείωση της τιμής αγοράς της kwh σε όλες τις αιολικές και υδροηλεκτρικές μονάδες οι οποίες έχουν συμπληρώσει δεκαετή χρόνο λειτουργίας και έτσι έχουν πραγματοποιήσει την απόσβεση της σχετικής επένδυσης.
* Παραμετροποίηση των εγγυημένων τιμών της kwh στους φωτοβολταϊκούς παραγωγούς με κυρίως κριτήριο το ημερολογιακό τρίμηνο κατά το οποίο συνδέθηκε η κάθε εγκατάσταση στο δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ. Επιπροσθέτως να γίνει διαφοροποίηση των φωτοβολταϊκών πάρκων αναλόγως της ισχύος τους. (Έως 150 κιλοβάτ, από 150 κιλοβάτ έως 1 μεγαβάτ και μεγαλύτερες από 1 μεγαβάτ λόγω της οικονομίας κλίμακας τόσο στην κατασκευή όσο και στη λειτουργία που απολαμβάνουν οι μεγάλες επενδύσεις έναντι των μικρότερων).
* Να σταματήσουν οι χαριστικές τροπολογίες που για πολιτικούς λόγους εφαρμόζονται και να υπάρχει για όλους τους παραγωγούς ισονομία και ενιαίοι οικονομικοί όροι για τις επενδύσεις τους.
* Για το επόμενο χρονικό διάστημα να σταματήσουν οι νέες συνδέσεις φωτοβολταϊκών συστημάτων στο δίκτυο δεδομένου ότι έχουν επιτευχθεί οι στόχοι για τη διείσδυση της Φ/Β τεχνολογίας στο ενεργειακό μείγμα της χώρας έως το 2020.