των Στ. Κοτζαμάνη, Γ.Α. Σαββάκη
Δημοσιεύθηκε: 07:56 - 20/05/13
Oι αριθμοί δεν λένε πάντα την αλήθεια. Έτσι, παρά τις μεγάλες αποδόσεις των τελευταίων μηνών, η πλειονότητα των επενδυτών εξακολουθεί να καταγράφει σημαντικότατες απώλειες. Άλλωστε, οι... προσκεκλημένοι του πάρτι ήταν λίγοι, όχι μόνο γιατί οι περισσότερες εισηγμένες δεν ακολούθησαν τον Γενικό Δείκτη, αλλά και γιατί οι κωδικοί που αγόρασαν στα χαμηλά ήταν λίγοι.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι επενδυτές καλούνται να απαντήσουν σε τρία πολύ σημαντικά ερωτήματα:
1) Έχουμε μπει άραγε από το περασμένο καλοκαίρι σε ένα μακροπρόθεσμο ανοδικό χρηματιστηριακό ράλι, που θα συνεχιστεί για ακόμη ένα-δύο χρόνια;
2) Εάν ναι, κατά πόσον και πότε αυτό το ράλι θα μεταφερθεί στην περιφέρεια του Χ.Α.;
3) Και φυσικά, ποιος θα είναι ο ρόλος του τραπεζικού κλάδου στο νέο χρηματιστηριακό τοπίο που πάει να διαμορφωθεί, ιδίως μετά τα νέα επίπεδα αποτιμήσεων που έχουν προκύψει;
Οι απώλειες παραμένουν
Το bull market βρίσκεται σε πλήρη συμφωνία με τις ξένες αγορές, καθώς, παρά την εκρηκτική άνοδο σε σειρά τίτλων της υψηλής και της μεσαίας κεφαλαιοποίησης, εξακολουθεί να ελκύει διαχειριστές και ξένους επενδυτές, ενώ έπειτα από αποχή τριών ετών οι ξένοι οίκοι επανέρχονται στο προσκήνιο για τις αυξήσεις των ελληνικών τραπεζών.
Δημοσιεύθηκε: 07:56 - 20/05/13
Oι αριθμοί δεν λένε πάντα την αλήθεια. Έτσι, παρά τις μεγάλες αποδόσεις των τελευταίων μηνών, η πλειονότητα των επενδυτών εξακολουθεί να καταγράφει σημαντικότατες απώλειες. Άλλωστε, οι... προσκεκλημένοι του πάρτι ήταν λίγοι, όχι μόνο γιατί οι περισσότερες εισηγμένες δεν ακολούθησαν τον Γενικό Δείκτη, αλλά και γιατί οι κωδικοί που αγόρασαν στα χαμηλά ήταν λίγοι.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι επενδυτές καλούνται να απαντήσουν σε τρία πολύ σημαντικά ερωτήματα:
1) Έχουμε μπει άραγε από το περασμένο καλοκαίρι σε ένα μακροπρόθεσμο ανοδικό χρηματιστηριακό ράλι, που θα συνεχιστεί για ακόμη ένα-δύο χρόνια;
2) Εάν ναι, κατά πόσον και πότε αυτό το ράλι θα μεταφερθεί στην περιφέρεια του Χ.Α.;
3) Και φυσικά, ποιος θα είναι ο ρόλος του τραπεζικού κλάδου στο νέο χρηματιστηριακό τοπίο που πάει να διαμορφωθεί, ιδίως μετά τα νέα επίπεδα αποτιμήσεων που έχουν προκύψει;
Οι απώλειες παραμένουν
Το bull market βρίσκεται σε πλήρη συμφωνία με τις ξένες αγορές, καθώς, παρά την εκρηκτική άνοδο σε σειρά τίτλων της υψηλής και της μεσαίας κεφαλαιοποίησης, εξακολουθεί να ελκύει διαχειριστές και ξένους επενδυτές, ενώ έπειτα από αποχή τριών ετών οι ξένοι οίκοι επανέρχονται στο προσκήνιο για τις αυξήσεις των ελληνικών τραπεζών.
Η εκρηκτική ανοδική φάση στην οποία έχει εισέλθει το Χ.Α., με αφορμή και την αναβάθμιση από τον οίκο αξιολόγησης Fitch, με τράπεζες και τίτλους της υψηλής και της μεσαίας κεφαλαιοποίησης να πρωταγωνιστούν, δείχνει ότι η αγορά διαθέτει momentum.
Μπορεί, πάντως, οι επιδόσεις των μετοχών τους τελευταίους 15 μήνες να δείχνουν εντυπωσιακές και αρκετοί τίτλοι να έχουν πιάσει τις τιμές που είχαν το 2011 ή και το 2010, ωστόσο η πραγματικότητα στο χρηματιστήριο είναι πιο σύνθετη και όχι τόσο… όμορφη για μια σειρά λόγους, μεταξύ των οποίων είναι οι εξής:
1) Όπως προκύπτει και από τις αξίες των συναλλαγών, αλλά και από τον αριθμό των ενεργών κωδικών, πολύ μικρό ποσοστό επενδυτών αγόρασε μετοχές το περασμένο καλοκαίρι, ή έστω από τις αρχές του 2013, ώστε να καταγράφει κέρδη.
Μπορεί, πάντως, οι επιδόσεις των μετοχών τους τελευταίους 15 μήνες να δείχνουν εντυπωσιακές και αρκετοί τίτλοι να έχουν πιάσει τις τιμές που είχαν το 2011 ή και το 2010, ωστόσο η πραγματικότητα στο χρηματιστήριο είναι πιο σύνθετη και όχι τόσο… όμορφη για μια σειρά λόγους, μεταξύ των οποίων είναι οι εξής:
1) Όπως προκύπτει και από τις αξίες των συναλλαγών, αλλά και από τον αριθμό των ενεργών κωδικών, πολύ μικρό ποσοστό επενδυτών αγόρασε μετοχές το περασμένο καλοκαίρι, ή έστω από τις αρχές του 2013, ώστε να καταγράφει κέρδη.
2)
Οι περισσότεροι από τους (λίγους έστω) επενδυτές που το έπραξαν δεν
ήταν... πρωτάρηδες στη Λεωφόρο Αθηνών. Ακόμη λοιπόν και αν οι τιμές του ΟΤΕ και του ΟΠΑΠ έχουν πολλαπλασιαστεί το τελευταίο δωδεκάμηνο, το μέσο κόστος των επενδυτών υπερβαίνει με μεγάλη άνεση τα 10 ευρώ και στις δύο περιπτώσεις.
Όσο για τους τραπεζικούς τίτλους, οι μακροπρόθεσμοι επενδυτές είναι
ζήτημα αν κατάφεραν να ανακτήσουν το 5%-10% των συνολικών απωλειών τους.
3) Στο ίδιο χρονικό διάστημα (την τελευταία διετία) δεκάδες χιλιάδες επενδυτές είδαν την αξία των επενδύσεών τους να μηδενίζεται σε εταιρείες όπως το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, η ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ, η Proton Bank και η Alapis.
4) Ένα σημαντικό ποσοστό μετοχών του Χ.Α. δεν έχει συμμετάσχει στο πάρτι των τελευταίων μηνών ή έχει υποαποδώσει έντονα σε σύγκριση με την πορεία του Γενικού Δείκτη.
Θα αφυπνιστεί η περιφέρεια;
Στο χρηματιστήριο βέβαια -και στις επενδύσεις γενικότερα- οι αποδόσεις του παρελθόντος δεν αποτελούν πάντοτε τον κατάλληλο σύμβουλο για τις εξελίξεις στο μέλλον. Κάποιοι μάλιστα υποστηρίζουν πως σε περιόδους αλλαγής μεσομακροπρόθεσμης τάσης στο ταμπλό ευνοούνται πρώτα τα βαριά χαρτιά και σε δεύτερη φάση διαχέεται η άνοδος στην αποκαλούμενη περιφέρεια. Το ίδιο άλλωστε συνέβη τόσο στη φούσκα της περιόδου 1998-1999 όσο και το χρονικό διάστημα 2005-2007. Μάλιστα, πολλές φορές οι αποδόσεις των περιφερειακών τίτλων ήταν υψηλότερες σε σύγκριση με τα κέρδη των blue chips.
Το πρώτο ερώτημα που τίθεται, λοιπόν, είναι αν από το φθινόπωρο του 2012 έχουμε μπει σε μακροπρόθεσμο ανοδικό κανάλι στο Χ.Α., που θα διαρκέσει -με τις απαραίτητες ενδιάμεσες διορθώσεις- δύο ή και τρία ακόμη χρόνια. Κάτι τέτοιο κανείς δεν μπορεί να το υποστηρίξει σήμερα με ασφάλεια, ιδίως αν συνεκτιμήσει πόσο αβέβαιες είναι οι συνθήκες τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ευρωπαϊκή οικονομία συνολικότερα (ύφεση 0,2% στην ευρωζώνη το πρώτο φετινό τρίμηνο, η οποία μεταφέρεται πλέον και στον βορρά).
Ένα δεύτερο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι πόσο εύκολο είναι αυτήν τη φορά να μεταδοθεί η... σπίθα του ράλι από το χρηματιστηριακό κέντρο στην περιφέρεια. Κι αυτό γιατί οι τίτλοι μικρής κεφαλαιοποίησης ανέβαιναν από τους ιδιώτες μικροεπενδυτές (απουσία θεσμικών), με ή χωρίς τον συντονισμό χαρτοφυλακίων με έμφαση στο trading. Σήμερα, ωστόσο, ο μέσος μικροεπενδυτής του παρελθόντος έχει μετατραπεί σε μέσο δανειολήπτη, που αγωνίζεται να καλύψει τις (ακάλυπτες) επιταγές του και οι traders πλέον έχουν επικεντρώσει τη δραστηριότητά τους στις μετοχές των τραπεζών!
Όμως, το τρίτο και κρισιμότερο ερώτημα είναι κατά πόσον οι μετοχές των περιφερειακών μετοχών που έχουν μείνει πίσω δικαιούνται, με βάση τις επιδόσεις και τις προοπτικές τους, καλύτερες αποτιμήσεις από τις τρέχουσες. Αν και οι απαντήσεις στο συγκεκριμένο ερώτημα μπορεί να διαφέρουν, η γενικότερη εκτίμηση είναι πως:
- Υπάρχει σημαντικό ποσοστό εισηγμένων που έχει πληγεί τόσο πολύ από την οικονομική κρίση των τελευταίων ετών που ακόμη και αν επιβιώσει δεν θα είναι σε θέση να ανταμείψει τους μακροπρόθεσμους μετόχους, παρά την ιδιαίτερα χαμηλή τρέχουσα αποτίμηση.
- Εντοπίζονται αξιόλογες εταιρείες που θα μπορούσαν ενδεχομένως να είναι ιδιαίτερα αποδοτικές επιλογές, όμως η εμπορευσιμότητά τους είναι τόσο χαμηλή που δεν είναι δυνατή η απόκτηση ουσιαστικής θέσης σε αυτές.
Ο ειδικός ρόλος των τραπεζών
Απορημένοι οι Έλληνες επενδυτές, προσπαθούν να ερμηνεύσουν πώς οι απαξιωμένες μέχρι προ ολίγων μηνών τραπεζικές μετοχές κατάφεραν να δώσουν τόσο μεγάλες αποδόσεις σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Και πώς γίνεται σε αυτά τα επίπεδα των τιμών να ακούγονται φωνές που μιλούν για σαφώς μεγαλύτερα νούμερα.
Η αλήθεια είναι ότι το αγοραστικό ενδιαφέρον που εμφανίζεται στο ταμπλό του Χ.Α. για τον κλάδο προέρχεται από πολλές κατευθύνσεις. Πρόκειται για:
- Έλληνες επιχειρηματίες που θεωρούν όφελος για την οικονομία (και εμμέσως για τις εταιρείες τους) να καλυφθούν οι αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των συστημικών ομίλων και έτσι οι διοικήσεις τους να μείνουν σε ελληνικά-ιδιωτικά χέρια.
- Πελάτες του private banking που πείθονται να τοποθετηθούν μετά από σχετικές ενημερώσεις.
- Παραδοσιακούς μετόχους τραπεζών που γράφουν μεγάλες απώλειες και ακολουθούν τη μέθοδο του μουαγέν (μειωμένος μέσος όρος).
- Ξένα χαρτοφυλάκια αυξημένου κινδύνου, που ποντάρουν στις αποδόσεις που θα μπορούσαν να προκύψουν από τα warrants.
Γενικότερα, το θετικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί τους τελευταίους μήνες για την Ελλάδα, σε συνδυασμό με τις πολύ υψηλές αποδόσεις των κρατικών ομολόγων από τον Ιούλιο μέχρι σήμερα, έχει αρχίσει να πείθει πολλούς ξένους επενδυτές ότι η Ελλάδα έχει πολλές πιθανότητες να γυρίσει. Βέβαια, η κατηγορία των επενδυτών που τοποθετείται στον ελληνικό τραπεζικό κλάδο δεν είναι η πλέον επιθυμητή, ωστόσο είναι... βολική σε μια περίοδο όπου η κυβέρνηση προσπαθεί να κερδίσει στο πεδίο των προσδοκιών (σημαντικός παράγοντας για την προσέλκυση επενδύσεων και καταθέσεων) και οι αγορές θα ήθελαν οι τράπεζες να παραμείνουν σε ιδιωτικά χέρια.
- Και φυσικά, μέρος του παιχνιδιού είναι και οι traders, που πάντοτε βρίσκουν πρόσφορο έδαφος σε τίτλους μεγάλης εμπορευσιμότητας και έντονης διακύμανσης.
Ανεξάρτητα πάντως από τις όποιες βραχυχρόνιες διακυμάνσεις των μετοχών του κλάδου, το μόνο βέβαιο είναι πως το μέλλον των τραπεζικών τίτλων είναι συνδεδεμένο με την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Κάθε θετική έκθεση (όπως η πρόσφατη της Fitch) βοηθά στον επαναπατρισμό καταθέσεων και η επιβεβαίωση του σεναρίου ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας θα είναι η μεγαλύτερη πηγή ενίσχυσης για τις τράπεζες, κυρίως μέσα από την αποφυγή επισφαλειών, ή ακόμη και με την επανάκτηση παλαιών επισφαλών απαιτήσεων
3) Στο ίδιο χρονικό διάστημα (την τελευταία διετία) δεκάδες χιλιάδες επενδυτές είδαν την αξία των επενδύσεών τους να μηδενίζεται σε εταιρείες όπως το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, η ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ, η Proton Bank και η Alapis.
4) Ένα σημαντικό ποσοστό μετοχών του Χ.Α. δεν έχει συμμετάσχει στο πάρτι των τελευταίων μηνών ή έχει υποαποδώσει έντονα σε σύγκριση με την πορεία του Γενικού Δείκτη.
Θα αφυπνιστεί η περιφέρεια;
Στο χρηματιστήριο βέβαια -και στις επενδύσεις γενικότερα- οι αποδόσεις του παρελθόντος δεν αποτελούν πάντοτε τον κατάλληλο σύμβουλο για τις εξελίξεις στο μέλλον. Κάποιοι μάλιστα υποστηρίζουν πως σε περιόδους αλλαγής μεσομακροπρόθεσμης τάσης στο ταμπλό ευνοούνται πρώτα τα βαριά χαρτιά και σε δεύτερη φάση διαχέεται η άνοδος στην αποκαλούμενη περιφέρεια. Το ίδιο άλλωστε συνέβη τόσο στη φούσκα της περιόδου 1998-1999 όσο και το χρονικό διάστημα 2005-2007. Μάλιστα, πολλές φορές οι αποδόσεις των περιφερειακών τίτλων ήταν υψηλότερες σε σύγκριση με τα κέρδη των blue chips.
Το πρώτο ερώτημα που τίθεται, λοιπόν, είναι αν από το φθινόπωρο του 2012 έχουμε μπει σε μακροπρόθεσμο ανοδικό κανάλι στο Χ.Α., που θα διαρκέσει -με τις απαραίτητες ενδιάμεσες διορθώσεις- δύο ή και τρία ακόμη χρόνια. Κάτι τέτοιο κανείς δεν μπορεί να το υποστηρίξει σήμερα με ασφάλεια, ιδίως αν συνεκτιμήσει πόσο αβέβαιες είναι οι συνθήκες τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ευρωπαϊκή οικονομία συνολικότερα (ύφεση 0,2% στην ευρωζώνη το πρώτο φετινό τρίμηνο, η οποία μεταφέρεται πλέον και στον βορρά).
Ένα δεύτερο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι πόσο εύκολο είναι αυτήν τη φορά να μεταδοθεί η... σπίθα του ράλι από το χρηματιστηριακό κέντρο στην περιφέρεια. Κι αυτό γιατί οι τίτλοι μικρής κεφαλαιοποίησης ανέβαιναν από τους ιδιώτες μικροεπενδυτές (απουσία θεσμικών), με ή χωρίς τον συντονισμό χαρτοφυλακίων με έμφαση στο trading. Σήμερα, ωστόσο, ο μέσος μικροεπενδυτής του παρελθόντος έχει μετατραπεί σε μέσο δανειολήπτη, που αγωνίζεται να καλύψει τις (ακάλυπτες) επιταγές του και οι traders πλέον έχουν επικεντρώσει τη δραστηριότητά τους στις μετοχές των τραπεζών!
Όμως, το τρίτο και κρισιμότερο ερώτημα είναι κατά πόσον οι μετοχές των περιφερειακών μετοχών που έχουν μείνει πίσω δικαιούνται, με βάση τις επιδόσεις και τις προοπτικές τους, καλύτερες αποτιμήσεις από τις τρέχουσες. Αν και οι απαντήσεις στο συγκεκριμένο ερώτημα μπορεί να διαφέρουν, η γενικότερη εκτίμηση είναι πως:
- Υπάρχει σημαντικό ποσοστό εισηγμένων που έχει πληγεί τόσο πολύ από την οικονομική κρίση των τελευταίων ετών που ακόμη και αν επιβιώσει δεν θα είναι σε θέση να ανταμείψει τους μακροπρόθεσμους μετόχους, παρά την ιδιαίτερα χαμηλή τρέχουσα αποτίμηση.
- Εντοπίζονται αξιόλογες εταιρείες που θα μπορούσαν ενδεχομένως να είναι ιδιαίτερα αποδοτικές επιλογές, όμως η εμπορευσιμότητά τους είναι τόσο χαμηλή που δεν είναι δυνατή η απόκτηση ουσιαστικής θέσης σε αυτές.
Ο ειδικός ρόλος των τραπεζών
Απορημένοι οι Έλληνες επενδυτές, προσπαθούν να ερμηνεύσουν πώς οι απαξιωμένες μέχρι προ ολίγων μηνών τραπεζικές μετοχές κατάφεραν να δώσουν τόσο μεγάλες αποδόσεις σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Και πώς γίνεται σε αυτά τα επίπεδα των τιμών να ακούγονται φωνές που μιλούν για σαφώς μεγαλύτερα νούμερα.
Η αλήθεια είναι ότι το αγοραστικό ενδιαφέρον που εμφανίζεται στο ταμπλό του Χ.Α. για τον κλάδο προέρχεται από πολλές κατευθύνσεις. Πρόκειται για:
- Έλληνες επιχειρηματίες που θεωρούν όφελος για την οικονομία (και εμμέσως για τις εταιρείες τους) να καλυφθούν οι αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των συστημικών ομίλων και έτσι οι διοικήσεις τους να μείνουν σε ελληνικά-ιδιωτικά χέρια.
- Πελάτες του private banking που πείθονται να τοποθετηθούν μετά από σχετικές ενημερώσεις.
- Παραδοσιακούς μετόχους τραπεζών που γράφουν μεγάλες απώλειες και ακολουθούν τη μέθοδο του μουαγέν (μειωμένος μέσος όρος).
- Ξένα χαρτοφυλάκια αυξημένου κινδύνου, που ποντάρουν στις αποδόσεις που θα μπορούσαν να προκύψουν από τα warrants.
Γενικότερα, το θετικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί τους τελευταίους μήνες για την Ελλάδα, σε συνδυασμό με τις πολύ υψηλές αποδόσεις των κρατικών ομολόγων από τον Ιούλιο μέχρι σήμερα, έχει αρχίσει να πείθει πολλούς ξένους επενδυτές ότι η Ελλάδα έχει πολλές πιθανότητες να γυρίσει. Βέβαια, η κατηγορία των επενδυτών που τοποθετείται στον ελληνικό τραπεζικό κλάδο δεν είναι η πλέον επιθυμητή, ωστόσο είναι... βολική σε μια περίοδο όπου η κυβέρνηση προσπαθεί να κερδίσει στο πεδίο των προσδοκιών (σημαντικός παράγοντας για την προσέλκυση επενδύσεων και καταθέσεων) και οι αγορές θα ήθελαν οι τράπεζες να παραμείνουν σε ιδιωτικά χέρια.
- Και φυσικά, μέρος του παιχνιδιού είναι και οι traders, που πάντοτε βρίσκουν πρόσφορο έδαφος σε τίτλους μεγάλης εμπορευσιμότητας και έντονης διακύμανσης.
Ανεξάρτητα πάντως από τις όποιες βραχυχρόνιες διακυμάνσεις των μετοχών του κλάδου, το μόνο βέβαιο είναι πως το μέλλον των τραπεζικών τίτλων είναι συνδεδεμένο με την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Κάθε θετική έκθεση (όπως η πρόσφατη της Fitch) βοηθά στον επαναπατρισμό καταθέσεων και η επιβεβαίωση του σεναρίου ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας θα είναι η μεγαλύτερη πηγή ενίσχυσης για τις τράπεζες, κυρίως μέσα από την αποφυγή επισφαλειών, ή ακόμη και με την επανάκτηση παλαιών επισφαλών απαιτήσεων
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ο σχολιασμός επιτρέπεται μόνο σε εγγεγραμμένους χρήστες