Χρυσή εφεδρεία της κυβέρνησης οι τράπεζες

του Χρήστου Κίτσιου

Την πρόθεση της κυβέρνησης να χρησιμοποιήσει τα έσοδα από την –ταχύτερη- ιδιωτικοποίηση των τραπεζών, ως «χρυσή εφεδρεία» για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού της περιόδου 2014-16, επιβεβαιώνουν οι διατάξεις του νέου υπό κατάρτιση νομοθετικού πλαισίου για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

 

Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, οι τροποποιήσεις, που προωθεί η κυβέρνηση στο υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο, περιλαμβάνουν και διάταξη, η οποία προβλέπει την απόδοση στο Δημόσιο των εσόδων του ΤΧΣ από την πώληση μετοχών συστημικών τραπεζών καθώς και των εσόδων που προέρχονται από τις ειδικές εκκαθαρίσεις.

 

Εφόσον η παραπάνω διάταξη τύχει αποδοχής από την τρόικα και παραμείνει χωρίς σημαντικές διαφοροποιήσεις στο σχέδιο νόμου, το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή, ανοίγει ο δρόμος για τη - μερική ή ολική- κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού της περιόδου 2014-16 από τα έσοδα ιδιωτικοποίησης ή εκκαθάρισης των τραπεζών.

 

Για παράδειγμα, αν ψηφισθεί η παραπάνω διάταξη, τα έσοδα του ΤΧΣ από την εν εξελίξει πρώτη περίοδο εξάσκησης των warrants, (σ.σ. αύριο ολοκληρώνεται για Alpha και ακολουθούν Εθνική και Πειραιώς) δύνανται να αποδοθούν στο Δημόσιο. Στο Δημόσιο δύνανται να αποδοθούν και τα 300 εκατ. ευρώ τα οποία επιστρέφουν, όπως αποκάλυψε το Euro2day.gr, στο ΤΧΣ οι υπό ειδική εκκαθάριση τράπεζες.

Προκειμένου να διασφαλισθεί ότι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα παραμείνει «θωρακισμένο» κεφαλαιακά, θα μπουν δικλείδες ασφαλείας, που θα πρέπει να πληρούνται, πριν αποδοθούν έσοδα ιδιωτικοποίησης τραπεζών από το Ταμείο στο Δημόσιο.

Το ΤΧΣ διαθέτει σήμερα capital buffer της τάξης των 10 με 11 δισ. ευρώ, το οποίο θα παραμείνει «αλώβητο», εφόσον στεφθεί με επιτυχία το εγχείρημα ιδιωτικοποίησης της Eurobank μέσω αύξησης κεφαλαίου ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ και οι υπόλοιπες συστημικές τράπεζες δεν χρειασθούν, με βάση την άσκηση προσομοίωσης, πρόσθετη κεφαλαιακή ενίσχυση.

Πρόθεση της κυβέρνησης, όπως κατέγραψε το Euro2day, είναι η κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού της περιόδου 2014-16 με χρήση υφιστάμενων πόρων, καθώς δεν επιθυμεί την υπογραφή νέας δανειακής σύμβασης και επομένως Μνημονίου. Οι σχετικές συζητήσεις έχουν μετατεθεί για τον Απρίλιο του 2014, όταν και θα είναι γνωστά τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2013.

Τι θα γίνει με τo καθεστώς των warrants

Η υπό κατάρτιση νομοθετική ρύθμιση θα περιλαμβάνει, σύμφωνα με πληροφορίες και αλλαγές στα warrants το εύρος των οποίων δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί. Σίγουρο είναι ότι θα τροποποιηθεί το υφιστάμενο πλαίσιο ώστε να παρέχεται στο ΤΧΣ η δυνατότητα να αποφασίζει αν εκδίδονται ή όχι warrants σε περίπτωση νέων αυξήσεων κεφαλαίου τραπεζών στις οποίες συμμετέχει το Ταμείο.

Όπως έγραψε το Euro2day, οι προωθούμενες τροποποιήσεις θα κινούνται προς την κατεύθυνση να καταστεί ευέλικτο και λειτουργικό το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, ώστε να καλύπτει οποιαδήποτε αύξηση κεφαλαίου χρειασθεί από εδώ και στο εξής σε τράπεζα, η οποία έχει μέτοχο το ΤΧΣ.

Δεν είναι βέβαιο αν η κυβέρνηση επιθυμεί να ανοίξει τώρα το καυτό θέμα της παροχής κινήτρων για ταχύτερη εξάσκηση των warrants. Όπως αποκάλυψε η στήλη Χαμαιλέων  έχουν κατατεθεί προτάσεις, που επιδιώκουν είτε την ταχύτερη εξάσκηση των warrants, είτε την απαγκίστρωση του ΤΧΣ από αυτά.

Στο θέμα έχει παρέμβει και ο ΟΟΣΑ σημειώνοντας ότι θα ήταν επιθυμητή από μακροοικονομική άποψη η παροχή κινήτρων για έγκαιρη εξάσκηση των warrants, υπό το πρίσμα ότι η ταχύτερη ιδιωτικοποίηση των τραπεζών θα συμβάλει στην τόνωση των αναπτυξιακών προοπτικών της οικονομίας.

Ωστόσο η παροχή κινήτρων αναμένεται να εξετασθεί από κυβέρνηση και τρόικα όταν θα ξεκινήσει η συζήτηση για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού και τη βιωσιμότητα του χρέους, δηλαδή όχι νωρίτερα από τον Απρίλιο του 2014. Στο προωθούμενο νομοθετικό πλαίσιο θα υπάρχουν διατάξεις που θα προβλέπουν αναπροσαρμογή των warrants σε περιπτώσεις σημαντικών εταιρικών γεγονότων (συγχωνεύσεις, εξαγορές κά) και μόνο.

Ψηλώνει το ελάχιστο ποσοστό για ιδιώτες

Το νέο θεσμικό πλαίσιο θα δίνει τη δυνατότητα διάθεσης από το ΤΧΣ ποσοστού και με άλλους τρόπους, πέραν της πώλησης, όπως για παράδειγμα, με αύξηση κεφαλαίου η οποία καλύπτεται από στρατηγικό επενδυτή ορίζοντας ότι η τιμή έκδοσης των μετοχών θα ορίζεται με όρους αγοράς. Πρόκειται για ρυθμίσεις που παράσχουν έμμεση αλλά σαφή κάλυψη στο ΤΧΣ.

Ταυτόχρονα, εξετάζονται αλλαγές και στο ελάχιστο ποσοστό κάλυψης της αύξησης από ιδιώτες που ορίζεται σήμερα στο 10%. Η υφιστάμενη ρύθμιση προτείνεται να διατηρηθεί για τις τράπεζες που ιδιωτικοποιήθηκαν το περασμένο καλοκαίρι με τη συμμετοχή των ιδιωτών και εξασφάλισαν τον περιορισμό στην άσκηση των δικαιωμάτων ψήφου του ΤΧΣ.

Προκειμένου, όμως, για πώληση μετοχών μέσω αύξησης κεφαλαίου που καλύπτεται από στρατηγικό επενδυτή (σ.σ. περίπτωση Eurobank) το ελάχιστο ποσοστό κάλυψης της ΑΜΚ θα ψηλώσει, ξεπερνώντας πιθανώς και το 34%. Εφόσον το παραπάνω ποσοστό καλύπτεται τότε το ΤΧΣ προτείνεται να περιορίζει μόνο σε στρατηγικής σημασίας θέματα την άσκηση των δικαιωμάτων ψήφου του.

Για το θέμα πάντως υπάρχουν διαφωνίες καθώς από εμπλεκόμενες πλευρές διατυπώνεται η άποψη ότι το Ταμείο θα πρέπει να διατηρεί πλήρη δικαιώματα ψήφου για περιπτώσεις στις οποίες οι αυξήσεις έχουν ως στόχο και την εκ νέου κεφαλαιακή ενίσχυση της τράπεζας.

Οι ανακατατάξεις στο ΤΧΣ

Τέλος το προωθούμενο νομοθετικό πλαίσιο θα προχωρεί σε αλλαγές και στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του ΤΧΣ με στόχο να ξεκαθαρισθούν οι ρόλοι και οι αρμοδιότητες μεταξύ Εκτελεστικής Επιτροπής και Γενικού Συμβουλίου και να ξεπερασθούν υφιστάμενες δυσλειτουργίες.

Σύμφωνα με πληροφορίες, λόγω του φόρτου εργασίας θα προωθηθούν μέτρα που θα επιτρέπουν την πιο εύρυθμη λειτουργία του Ταμείου, όπως για παράδειγμα, το ασυμβίβαστο για τα μέλη του Γενικού Συμβουλίου τα οποία ταυτόχρονα απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα.

Ταυτόχρονα, θα ορίζεται η συχνότερη συνεδρίαση των οργάνων, ώστε να αντιμετωπισθούν οι αυξημένες ανάγκες από την εφαρμογή των πλάνων αναδιάρθρωσης των τραπεζών.

Σημειώνεται ότι το τελευταίο Μνημόνιο προβλέπει την επαναξιολόγηση του προσωπικού και της λειτουργίας του ΤΧΣ, αναφέροντας «οποιαδήποτε προσαρμογή θα λάβει υπόψη της εξέλιξης των καθηκόντων του, σύμφωνα με το πρόγραμμα και τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα του τραπεζικού τομέα και των φορολογουμένων».