Τράπεζες: Άλλα… κόλπα για τα δάνεια

του Χρ. Κίτσιου
 

Στήνουν bad banks εντός τειχών οι τράπεζες και ετοιμάζονται για deals. Τα «εργαλεία» του vendor finance και της σύμπραξης με funds για χαρτοφυλάκια δανείων. Οι συζητήσεις αλλά και το αναγκαίο πράσινο φως από κυβέρνηση και αρχές. 

 

Το ενδεχόμενο πώλησης χαρτοφυλακίου δανείων ή σύμπραξης με εξειδικευμένα funds εξετάζουν διοικήσεις τραπεζών, δοκιμάζοντας τα «νερά» ώστε να είναι έτοιμες να συζητήσουν και να κλείσουν deals, όταν η κυβέρνηση και οι αρχές προχωρήσουν σε νέο πλαίσιο για τη διαχείριση προβληματικών δανείων.

Όπως είναι γνωστό, ως τις 15 Οκτωβρίου η BlackRock θα καταθέσει στην Τράπεζα της Ελλάδος τόσο την αξιολόγηση του μοντέλου διαχείρισης προβληματικών δανείων, όσο και τις προτάσεις της για τη βελτίωσή του σύμφωνα με τις βέλτιστες διεθνώς πρακτικές.
Η αξιολόγηση και οι προτάσεις της θα αποτελέσουν τη βάση για τη στρατηγική αντιμετώπισης των προβληματικών δανείων που πρέπει να συντάξουν η κυβέρνηση και η ΤτΕ, όπως ορίζει το μνημόνιο, ώστε να εγκριθεί, εν συνεχεία, από την τρόικα.
Η κυβέρνηση και οι αρχές καλούνται να προχωρήσουν σε νομοθετικές και κανονιστικές ρυθμίσεις, οι οποίες να διευκολύνουν τη διαχείριση των προβληματικών δανείων. Στο πλαίσιο αυτό, έχουν κατατεθεί προτάσεις και ξεκίνησε η επεξεργασία μελετών και σχεδίων ανά κατηγορία χορηγήσεων.
Βασική στόχευση είναι να βρεθούν τα κατάλληλα εργαλεία ώστε η αντιμετώπιση των προβληματικών δανείων να υποβοηθήσει την αναδιάρθρωση της οικονομίας και την επιστροφή στην ανάπτυξη. Η αντιμετώπιση, άλλωστε, των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και για την επιτυχία του στοιχήματος ιδιωτικοποίησης των τραπεζών.
Την ώρα που ο σχεδιασμός για τη διευκόλυνση της διαχείρισης προβληματικών δανείων βρίσκεται σε εξέλιξη, οι διοικήσεις των τραπεζών τρέχουν τόσο την υποχρέωση σύστασης bad banks εντός των ομίλων, όσο και τις επαφές με ξένα funds, αντικείμενο των οποίων είναι η πώληση ή η συνδιαχείριση συγκεκριμένων χαρτοφυλακίων δανείων.

Εξετάζονται μοντέλα συνδιαχείρισης δανείων

Η διοίκηση της Εθνικής επιβεβαίωσε χθες ότι βρίσκεται σε συζητήσεις με distress funds. "Έχουμε υπογράψει συμφωνίες μη δημοσιοποίησης πληροφοριών, έχουν δει τα χαρτοφυλάκια και θα τα αποτιμήσουν" ανέφερε στο Reuters ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας, Π. Χριστοδούλου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το ένα από τα funds με τα οποία συζητά η Εθνική ενδιαφέρεται για χαρτοφυλάκιο ενήμερων και μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών της δανείων. Η λύση που εξετάζεται είναι η απόσχιση και η εισφορά από την Εθνική του εν λόγω χαρτοφυλακίου δανείων, μαζί με τις σχετικές υποθήκες και εξασφαλίσεις, σε εταιρεία ειδικού σκοπού, στην οποία με τη σειρά του το fund θα βάλει μετρητά.
Σε αυτό το σενάριο το χαρτοφυλάκιο δανείων μεταφέρεται στην ονομαστική αξία, αλλά η τράπεζα αναλαμβάνει ρήτρες για την κάλυψη των δανείων που θα βρεθούν "κάτω από το νερό", αφού ληφθεί υπ' όψιν η αξία της υποθήκης ή των εξασφαλίσεων.

Στο τραπέζι και το μοντέλο vendor finance

Σε συζητήσεις με distress funds για το χαρτοφυλάκιο ναυτιλιακών της δανείων βρίσκεται και άλλη μία συστημική τράπεζα, ενώ δεκάδες παρουσιάσεις έχουν διενεργήσει distress funds στο σύνολο των πιστωτικών ιδρυμάτων, αλλά και όσων είναι υπό εκκαθάριση.
Πέραν του μοντέλου συνδιαχείρισης δανείων μέσω μικτών εταιρειών, στο τραπέζι βρίσκεται και η πρακτική του vendor finance, της παροχής, δηλαδή, πίστωσης από την τράπεζα στον αγοραστή του χαρτοφυλακίου δανείων. Πρόκειται για πρακτική που συνηθίζεται διεθνώς για την αγορά στεγαστικών δανείων.

Πρακτικά ο αγοραστής καταβάλλει προκαταβολή της τάξεως του 20% - 30% για την αγορά του χαρτοφυλακίου προβληματικών δανείων, αφού αποτιμηθεί στη δίκαιη αξία του και εξοφλεί το υπόλοιπο του τιμήματος σε μερικά χρόνια. Σε τέτοιες συμφωνίες μπαίνουν συνήθως ρήτρες αναπροσαρμογής του τιμήματος, βάσει ποσοστών εισπραξιμότητας, τα οποία προσδιορίζονται στη σύμβαση πώλησης.

Προς το παρόν οι παραπάνω συζητήσεις δεν πρόκειται να καταλήξουν σε συμφωνίες, καθώς όπως προαναφέρθηκε οι τράπεζες αναμένουν το νέο πλαίσιο για τη διαχείριση προβληματικών δανείων που υποχρεούται να συντάξει η κυβέρνηση σε συνεργασία με τις αρχές.

Στήνουν bad banks εντός των τειχών

Βάσει του μνημονίου, οι τράπεζες καλούνται να διαχωρίσουν τη διαχείριση των προβληματικών δανείων από τα ενήμερα, δημιουργώντας bad banks στους κόλπους τους, μονάδες, δηλαδή, διαχείρισης προβληματικών δανείων, που θα είναι διοικητικά αυτόνομες, ώστε να κοπεί ο ομφάλιος λώρος με τα τμήματα χορηγήσεων.
Η ΤτΕ έχει ζητήσει από τις τράπεζες προτάσεις για το θέμα και εκείνες έχουν κινήσει ήδη τις διαδικασίες ώστε στα τέλη του έτους ή το αργότερο στις αρχές του 2014 να είναι έτοιμες να λειτουργήσουν οι αυτόνομες μονάδες διαχείρισης προβληματικών δανείων.
Η τρόικα θεωρεί ότι με αυτόν τον τρόπο θα επιταχυνθεί η διαδικασία αναδιάρθρωσης των προβληματικών assets καθώς η bad bank με ξεχωριστή διοίκηση θα κόψει τον ομφάλιο λώρο με τα τμήματα χορηγήσεων και με πιθανές πρακτικές «κρύβουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί».