Αυστηρές ποινές για χειραγώγηση αγοράς

Βαγγέλης Δεμίρης
ethnos.gr

Την επιβολή αυστηρών ποινών σε όσους διαπράττουν σοβαρά οικονομικά εγκλήματα που κλονίζουν την αξιοπιστία του χρηματοοικονομικού κλάδου απαιτεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών των εποπτικών αρχών ανά τον κόσμο για αυστηρότερο έλεγχο των τραπεζών, μετά την εμπλοκή μεγάλων ομίλων σε ευρεία γκάμα σκανδάλων, από τη χειραγώγηση επιτοκίων και συναλλαγματικών ισοτιμιών έως τη δόλια πώληση «τοξικών» χρεογράφων.
 
Ειδικότερα, ποινές φυλάκισης τουλάχιστον τεσσάρων ετών για απάτες στις χρηματαγορές και σοβαρά αδικήματα, όπως η χειραγώγηση του διατραπεζικού επιτοκίου του Λονδίνου (LIBOR), ζήτησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από τους εθνικούς δικαστές όταν καταδικάζουν τους παραβάτες στη μέγιστη ποινή.

Πρόκειται για ρυθμίσεις που αποσκοπούν στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις χρηματοπιστωτικές αγορές της Ε.Ε. και στην ενίσχυση της προστασίας των επενδυτών και ακολουθούν άλλες νομοθετικές πρωτοβουλίες, όπως το «ψαλίδισμα» των μπόνους των τραπεζικών στελεχών και η πρόσφατη πρόταση της Κομισιόν για επιβολή περιορισμών στο λεγόμενο proprietary trading, δηλαδή στα κερδοσκοπικά παιχνίδια με ίδια κεφάλαια των τραπεζών και για λογαριασμό τους.

Με τους νέους κανόνες που εγκρίθηκαν με 618 ψήφους υπέρ, 20 κατά και 43 αποχές, γίνονται αυστηρότερες οι ποινικές κυρώσεις κυρίως για σοβαρές καταχρήσεις της αγοράς, όπως η ανάρμοστη κατοχή και δημοσιοποίηση εμπιστευτικών πληροφοριών, η χειραγώγηση της αγοράς και η παρακίνηση, ηθική αυτουργία ή συνέργεια.

Προκειμένου να διασφαλισθεί η ορθή εφαρμογή των κυρώσεων σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να απαιτούν από τους δικαστές τους, όταν αυτοί καταδικάζουν τους παραβάτες στη μέγιστη ποινή, να προβλέπουν ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τεσσάρων ετών για τα πιο σοβαρά αδικήματα της κατάχρησης εμπιστευτικών πληροφοριών ή της χειραγώγησης της αγοράς και τουλάχιστον δύο ετών για ανάρμοστη δημοσιοποίηση πληροφοριών.

Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, οι ορισμοί των αδικημάτων και οι ποινικές κυρώσεις που προβλέπονται θα πρέπει να εναρμονιστούν σε κοινοτικό επίπεδο. 

Ως αξιόποινες πράξεις χειραγώγησης της αγοράς, που θα μπορούσαν να τιμωρούνται με τέσσερα χρόνια φυλάκισης, αντιμετωπίζονται η πραγματοποίηση συναλλαγής ή η διαβίβαση εντολής που παρέχει ψευδείς ή παραπλανητικές ενδείξεις σχετικά με την προσφορά, τη ζήτηση ή την τιμή ενός ή περισσότερων χρηματοπιστωτικών μέσων ή η διαβίβαση ψευδών ή παραπλανητικών πληροφοριών για τη σκόπιμη χειραγώγηση του υπολογισμού του δείκτη αναφοράς, όπως στην περίπτωση των διατραπεζικών επιτοκίων Libor και Euribor.

Στα αδικήματα δημοσιοποίησης εμπιστευτικών πληροφοριών που τιμωρούνται με τέσσερα χρόνια φυλάκισης συγκαταλέγεται η χρήση εμπιστευτικών πληροφοριών είτε για την απόκτηση ή πώληση χρηματοπιστωτικών μέσων είτε για την ακύρωση ή τροποποίηση μιας εντολής.

Τα κράτη-μέλη παραμένουν ελεύθερα να καθορίσουν ή να διατηρήσουν αυστηρότερες ποινικές κυρώσεις για την κατάχρηση της αγοράς από αυτές που προβλέπονται από τους νέους κανόνες. 

Σε ό,τι αφορά τα επόμενα βήματα προβλέπεται ότι από τη στιγμή που το νομοσχέδιο θα εγκριθεί επίσημα από το Συμβούλιο των Υπουργών, τα κράτη-μέλη θα έχουν 24 μήνες στη διάθεσή τους για να το θέσουν σε εφαρμογή.