ΗΛΙΑΣ ΜΠΑΡΜΠΑΛΙΑΣ: ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΣΕ ΕΝΑ ΜΟΝΑΔΙΚΟ LIFE STORY

Ο μαικήνας της αισθητικής που λάτρεψε την Αθήνα

 

Λάτρης της θάλασσας, των ελληνικών νησιών και του ηλιοβασιλέματος, ο Ηλίας Μπαρμπαλιάς έζησε φέτος το τελευταίο του καλοκαίρι φεύγοντας από τη ζωή στα 69 του χρόνια, έπειτα από μακροχρόνια μάχη με αυτοάνοση ασθένεια.

Εζησε με στιλ, αγαπήθηκε όσο λίγοι και άφησε ανεξίτηλη τη σφραγίδα του σε υψηλών προδιαγραφών κτίρια που άλλαξαν την όψη της πόλης

Για όλους όσοι τον γνωρίζαμε η λέξη «αισθητική» είναι η πρώτη που έρχεται στο μυαλό.
Με τα υψηλών προδιαγραφών και αισθητικής κτίριά του σε κομβικά σημεία της Αθήνας (Ποσειδώνος 111, Βασιλίσσης Σοφίας 86, Αδριανού 52, το Ινστιτούτο Θερβάντες στη Μητροπόλεως, το Kifissias Plaza κ.ά.) ομόρφυνε και άλλαξε την όψη της πρωτεύουσας. Ενθερμος υποστηρικτής της αναβάθμισης του αθηναϊκού κέντρου, τόνιζε συχνά τη σπουδαιότητα της φύτευσης των ταρατσών, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «η Αθήνα μπορεί να αναπνεύσει από τις ταράτσες της». Αντιμετώπιζε την αρχιτεκτονική ως τέχνη, και εκτός από την Αθήνα είχε δραστηριοποιηθεί σε Μύκονο, Λήμνο και Νέα Υόρκη.
Λαμπερό ζευγάρι

Το κτίριο της Ποσειδώνος 111, όπου στεγάζονται τα γραφεία του ομίλου Ολαγιάν (Olayan Group), ήταν για τον Ηλία Μπαρμπαλιά ένα από τα ωραιότερα δείγματα της δουλειάς του.

Μαζί με τη σύζυγό του Μαρία ή Μπουμπού (όπως την αποκαλούν οι φίλοι) αποτέλεσαν ένα από τα πιο λαμπερά και αγαπητά ζευγάρια της Αθήνας με 43 χρόνια κοινής πορείας. Γι' αυτό άλλωστε στο στερνό αντίο, την περασμένη Παρασκευή στο Α' Νεκροταφείο, το πλήθος των φίλων του έμοιαζε ατελείωτο. Ανάμεσά τους μέλη των οικογενειών Βαρδινογιάννη, Κόκκαλη, Μαρτίνου, Σαμαρά, Κουμάνταρου, Ιωάννου, Τσαβλίρη, Βαρβιτσιώτη, Σαραντόπουλου, Βερνίκου, Δελούδη, Σαρακάκη, Μάνεση, Ποταμιάνου, Μουνδρέα, Πετράκη, Μαυρίδη, Τάνες κ.ά. «Στον Ηλία δεν άρεσε η αδικία και έτσι διέθετε πληθώρα πιστών φίλων. Αμα χώριζε ένα ζευγάρι ή κάποιοι συνεργάτες, πάντα έπαιρνε το μέρος του πιο αδύνατου. Το αντίθετο δηλαδή από ό,τι κάνει ο υπόλοιπος κόσμος... Δεν μασούσε τα λόγια του, ό,τι είχε να πει στο έλεγε ευθέως. Διέθετε χιούμορ και ήταν μάγκας. Φάνηκε άλλωστε και από τον τρόπο που πάλεψε την ασθένεια. Ανέτρεψε όλα τα προγνωστικά. Δεν τον αποκάλεσαν τυχαία οι Αμερικανοί γιατροί στη Mayo Clinic ''μονομάχο''», θα πει για εκείνον στενός του φίλος.

Το κτίριο της Βασιλίσσης Σοφίας 86 είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά έργα του.

Πάθος για την αρχιτεκτονική
Αν και πολλοί τον χαρακτηρίζουν -λανθασμένα- ως αρχιτέκτονα, ο Ηλίας Μπαρμπαλιάς δεν σπούδασε αρχιτεκτονική αλλά έκανε οικονομικές σπουδές. Αφού αποφοίτησε από το Κολλέγιο Αθηνών το 1963 συνέχισε τις σπουδές του στην Ανωτάτη Εμπορική. Η αγάπη του όμως για την αρχιτεκτονική, το σχέδιο και την αισθητική ήταν τόσο μεγάλη που, όπως λένε οι συνεργάτες του, ήταν «αυτοδίδακτος αρχιτέκτονας», με τεράστιες γνώσεις πάνω στον τομέα.
Το 1971 ίδρυσε την κατασκευαστική «Ηλίας Γ. Μπαρμπαλιάς ? Κτίρια Ειδικών Κατασκευών», αφού είχε προηγηθεί η θητεία του στις δυο οικογενειακές επιχειρήσεις, «Αδελφοί Η. Μπαρμπαλιά Α.Ε. Βιομηχανία Δερμάτων» και «Υιοί Η. Μπαρμπαλιά Βιομηχανία Ελαστικών και Υποδημάτων Ρεκόρ».

Με την αγαπημένη του σύζυγο Μπουμπού το 2010 στα εγκαίνια του Ινστιτούτου Θερβάντες στην οδό Μητροπόλεως. Το κτίριο συγκαταλέγεται στα πιο γνωστά του έργα.

Η εταιρεία του είχε έδρα το Μοσχάτο. Αρχικά ασχολήθηκε με την κατασκευή πολυκατοικιών και στη συνέχεια πρωτοποριακών οικιστικών συγκροτημάτων.Το 1977, τα γραφεία της επιχείρησης μεταφέρθηκαν στο Galatsi Center στο Γαλάτσι. Χρονιά-σταθμός αποτέλεσε για την εταιρεία το 1980 όταν δημιουργήθηκε ανεξάρτητο αρχιτεκτονικό και κατασκευαστικό τμήμα που εστίασε σε επαγγελματικά κτίρια υψηλών προδιαγραφών μεικτής, εμπορικής και γραφειακής χρήσης, κυρίως στο κέντρο της Αθήνας και παράλληλα ασχολήθηκε και με κάποιες τουριστικές αναπτύξεις σε νησιά.

Η γυναίκα της ζωής του
Την ερωτεύτηκε με την πρώτη ματιά και έκανε πρόταση γάμου στο τρίτο ραντεβού

Οι κόρες του Φαίη (αριστερά) και Ελενα (δεξιά). Ο Ηλίας και η Μπουμπού Μπαρμπαλιά έχουν και έναν γιο, τον Γιώργο.

Ο πατέρας του, Γιώργος Μπαρμπαλιάς, ήταν καλός φίλος με τον έμπορο Γιάννη Σπηλιόπουλο, με τον οποίο κατάγονταν από το ίδιο χωριό, το Ελληνικό Αρκαδίας. «Η φιλία τους αυτή στάθηκε και η αιτία για να γνωριστούν τα παιδιά τους», θυμάται αγαπημένη φίλη του ζευγαριού. «Ο Σπηλιόπουλος διατηρούσε μεγάλα καταστήματα με υποδήματα στο κέντρο. Μια μέρα, ήταν 1971, ο Ηλίας μπήκε στο μαγαζί και τότε είδε την Μπουμπού. Ο έρωτας ήταν κεραυνοβόλος και για τους δυο. Εκείνος ήξερε από την αρχή πως ήταν η γυναίκα της ζωής του. Της ζήτησε να τον παντρευτεί από την τρίτη φορά που συναντήθηκαν και για να την πείσει για τον έρωτά του της έδωσε έναν φάκελο με το καρδιογράφημά του...».
Παντρεύτηκαν στη Μητρόπολη το 1973 και απέκτησαν τρία παιδιά, τον Γιώργο, την Ελενα και τη Φαίη, και 6 εγγόνια. «Εζησαν αγαπημένοι μια γεμάτη ζωή. Ο Ηλίας ήταν το πρότυπο του οικογενειάρχη. Ηταν συνεχώς με τη γυναίκα του και τα παιδιά του. Ασχολήθηκε ενεργά με την ανατροφή τους και από μικρά τα είχε στην επιχείρηση. Γι' αυτό και η απώλεια για την οικογένεια είναι ακόμα μεγαλύτερη», λένε οι φίλοι τους.

Στο Santa Marina στη Μύκονο με τους καλούς του φίλους, Τάκη Γιγουρτάκη και Ηλία Παπαγεωργίου, ο οποίος «έφυγε» από τη ζωή το 2012.

Λάτρης της αισθητικής και αθεράπευτα τελειομανής, ξεχώριζε για το γούστο του σε όλους τους τομείς, «ακόμα και το πιάτο στο οποίο έβαζε το φαγητό το έφτιαχνε σαν έργο τέχνης... ήταν απίστευτος ελιτίστας. Δεν έχουμε γνωρίσει άλλον σαν εκείνον. Είχε Rolls Royce από τη δεκαετία του '70 και διάφορα σπορ αμάξια αντίκες. Οχι για επίδειξη, άλλωστε σπάνια τα κυκλοφορούσε, αλλά γιατί του άρεσε το ντιζάιν. Τα θεωρούσε έργα τέχνης».
Το σπίτι της οικογένειας, ένα πανέμορφο νεοκλασικό στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου με συγκλονιστική θέα στην Ακρόπολη, το οποίο εκείνος επιμελήθηκε μέχρι και στην τελευταία του λεπτομέρεια, κόβει στην κυριολεξία την ανάσα. Η οικία, που συνδυάζει μάρμαρο, γρανίτη, γυαλί, αρχαιοελληνικό αλλά και μοντέρνο στιλ και η οποία διαθέτει τα πιο σύγχρονα συστήματα τεχνολογίας, εγκαινιάστηκε με τη δεξίωση γάμου της κόρης του Φαίης λίγα χρόνια πριν. Ο Ηλίας Μπαρμπαλιάς διέθετε μεγάλη συλλογή από κολόνες, πόρτες και διάφορα αρχιτεκτονικά μέλη, ενώ του άρεσε η τέχνη σε όλες της τις μορφές. Φιλοτεχνούσε και ο ίδιος γλυπτά από ατσάλι, αλλά ποτέ δεν θέλησε να τα εκθέσει.
Η εταιρεία στη Νέα Υόρκη
Αγαπούσε το Παρίσι και κυρίως τη Νέα Υόρκη, όπου και δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά. Το 1980 ίδρυσε στην αμερικανική μεγαλούπολη τη θυγατρική εταιρεία Naos American Enterprise, σε συνεργασία με τον γνωστό αρχιτέκτονα Ντ. Κένεθ Σπέκτερ, εστιάζοντας σε κτηματοεπενδύσεις στο Γουέστ Σάιντ της Νέας Υόρκης και μελέτες μετατροπών κτιρίων σε υψηλών προδιαγραφών διαμερίσματα.
Στα κτίριά του συνδύαζε συχνά τις μοντέρνες γραμμές με το αρχαιοελληνικό στιλ. Λάτρευε τα διατηρητέα και είχε ειδικευθεί στη συντήρηση και ανακατασκευή τους, ενώ του άρεσαν, όπως έλεγε, τα «γνήσια» υλικά: μάρμαρο, ατσάλι, γρανίτης και γυαλί.
Η κόρη του Ελενα στον ύστατο αποχαιρετισμό της είπε: «Λάτρευε την Ελλάδα και τις ομορφιές της. Παρόλο που τον στενοχωρούσε η κακή δόμηση και έλεγε συχνά ''ράψαμε το χειρότερο κοστούμι με το καλύτερο ύφασμα'', πίστευε στη δυνατότητα της Αθήνας και των νησιών και ήταν αισιόδοξος για το μέλλον της χώρας. Διάβαζε με πάθος αρχαίους συγγραφείς με αποτέλεσμα ο περίγυρος να τον πειράζει λέγοντας πως κολλητοί του φίλοι είναι πλέον ο Πλάτωνας και ο Σωκράτης».
Μάγδα Λιβέρη
magdaliveri@yahoo.gr