Ανάπτυξη με... «ρεφενέ» δεν γίνεται!

18/12/13
του Στέφανου Κοτζαμάνη
 

Ο Προβόπουλος συνιστά ενίσχυση των κεφαλαιαγορών για να χρηματοδοτηθούν οι επιχειρήσεις. Ο Στουρνάρας είναι θετικός σε αλλαγές του φόρου υπεραξίας. Κι όμως ο Απόστολος Ρεφενές, που συνέταξε το νομοσχέδιο, επιμένει στον παραλογισμό!

Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος στην ενδιάμεση έκθεσή του για την νομισματική πολιτική, που δημοσιεύθηκε χθες, ήταν σαφής:
Πριν το ξέσπασμα της κρίσης, η χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα μέσα από τον τραπεζικό δανεισμό ήταν πολύ μεγαλύτερη στην Ελλάδα, απ ότι στην Ευρώπη, κι ακόμη μεγαλύτερη σε σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ωστόσο η πιστοδοτική ικανότητα των τραπεζών για τη χρηματοδότηση επιχειρηματικών επενδύσεων θα παραμείνει περιορισμένη, για σημαντικό χρονικό διάστημα.
Οπότε απαραίτητη προϋπόθεση, για να στηριχτεί η ανάκαμψη, είναι να ζητηθούν εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης των επενδύσεων, με βασικό εγχώριο άξονα τις αγορές κεφαλαίων, δηλαδή το Χρηματιστήριο και τις εκδόσεις εταιρικών ομολόγων.
Την ίδια όμως ώρα, όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ του Euro2day.gr, o Απόστολος Ρεφενές (εικονιζόμενος στη φωτό δεξιά) επικεφαλής της ομάδας σχεδιασμού του νέου φόρου υπεραξίας, επιμένει στην υιοθέτηση του ως έχει! Παρά το κύμα αντιδράσεων που έχει ξεσπάσει σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, αλλά και παρά την θετική στάση, απέναντι σε αλλαγές, που έχει επιδείξει ο προϊστάμενος του υπουργός Γιάννης Στουρνάρας, αρχής γενομένης από την περασμένη Κυριακή!
Tο αποτέλεσμα είναι δύο μέρες μετά, να μην έχουν στοιχειοθετηθεί ακόμη κάποιες συγκεκριμένες αλλαγές στο νομοσχέδιο, παρότι και χθες ο αρμόδιος υφυπουργός Γιώργος Μαυραγάνης, έκανε λόγο στη Βουλή για «νομοθετικές βελτιώσεις» που θα κατατεθούν.
Παράγοντες της αγοράς εκφράζουν την απορία τους για τις «εμμονές» του κ. Ρεφενέ, σημειώνοντας μάλιστα ότι η τρόικα δεν φαίνεται να έχει ενστάσεις στις παρατηρήσεις που έγιναν εκ μέρους τους για το νομοσχέδιο. Τουναντίον φαίνεται να βρήκε τα αιτήματα των φορέων απόλυτα λογικά.
«Ποιοι είναι λοιπόν αυτοί που πιστεύουν ότι η χρηματοδότηση της ανάπτυξης μπορεί να γίνει με... ρεφενέ», διερωτάται σκωπτικά στέλεχος της χρηματιστηριακής αγοράς, προσθέτοντας ότι «είναι απίστευτο ότι σε αυτή τη συγκυρία, δεν δίδεται έστω κι ένα κίνητρο για επενδύσεις στην κεφαλαιαγορά, έστω ένα κίνητρο μακροχρόνιας διακράτησης μετοχών και ομολόγων, όπως συμβαίνει σε πολλές χώρες του εξωτερικού».

Τα πέντε αιτήματα

Ο χρόνος όμως που μένει είναι ελάχιστος καθώς το νομοσχέδιο πρόκειται να ψηφιστεί έως το τέλος της εβδομάδας. Γι αυτό και οι φορείς, κάνουν αγωνιώδεις προσπάθειες (μέχρι και με επιστολές προς Σαμαρά) προκειμένου να γίνουν αλλαγές σε πέντε βασικά θέματα:
-Να υπάρξει αφορολόγητο, (όπως ισχύει σε όλες τις αγορές που έχουν υιοθετήσει φόρο υπεραξίας και μαζί φόρο συναλλαγών), καθώς αν δεν υιοθετηθεί ένα ελάχιστο αφορολόγητο όριο, κάτοχοι μικρών χαρτοφυλακίων θα υποχρεωθούν σε γραφειοκρατικές διαδικασίες για ασήμαντα ποσά. Που σημαίνει ότι είτε θα πουλήσουν και θα φύγουν από την αγορά, είτε θα «παγώσουν» εντελώς τις συναλλαγές τους.
- Nα μην ανατραπεί ο συμψηφισμός ζημιών/κερδών ανάμεσα σε διαφορετικές επενδύσεις μέσω κάποιας μεταγενέστερης ερμηνευτικής εγκυκλίου
-Να μην επιβληθεί φόρος συναλλαγών στις Intraday αγοραπωλησίες, προκειμένου να ενθαρρυνθεί το trading μετοχών.
- Να μην λογίζεται ως «μηδέν» σε καμία περίπτωση η τιμή κτήσης, αλλά να υπάρχει τεκμαρτός τρόπος υπολογισμού, όπως συμβαίνει στο εξωτερικό.
- Να αλλάξει η διάταξη που καθορίζει ότι στη περίπτωση συναλλαγών σε μη οργανωμένες αγορές, (είτε εντός, είτε εκτός Ελλάδος) όποιος κάνει πάνω από τρεις συναλλαγές στο εξάμηνο θα φορολογείται για επιχειρηματικό κέρδος (με συντελεστή 26%) και θα υποχρεώνεται να ανοίξει βιβλία επιτηδευματία.
Πρόκειται για διάταξη που δεν έχει προηγούμενο στην υπόλοιπη Ευρώπη (σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που συνέλεξε ελεγκτικός οίκος για λογαριασμό του ΣΜΕΧA), η οποία πέραν των άλλων παρενεργειών, δυσχεραίνει την εγχώρια χρηματοδότηση μέσω εταιρικών ομολόγων, ακόμη και στην περίπτωση μεγάλων εταιριών, αφού αν κάποιος κάνει πάνω από τρεις συναλλαγές σε εταιρικά ομόλογα, μέσα σε ένα 6μηνο, θα θεωρείται επιτηδευματίας!
Η διάταξη αυτή, θίγει επίσης την ΕΝΑ που δεν θεωρείται οργανωμένη αγορά, ενώ βάζει και «ταφόπλακα» στην υιοθέτηση νέων θεσμών χρηματοδότησης, που αναπτύσσονται ταχύτατα σε άλλες χώρες όπως το crowd funding και το peer to peer lending.

Οι επιταγές Προβόπουλου

Σε κάθε περίπτωση, χαρακτηριστική της σπουδαιότητας που πρέπει να αποκτήσει και στην Ελλάδα, η χρηματοδότηση εταιριών, μέσω ομολόγων, είναι η αναφορά που κάνει ο κ. Προβόπουλος, στην χθεσινή έκθεση της Τ.τ.Ε. όπου σημειώνονται μεταξύ άλλων ότι «οι μεγάλες ελληνικές εταιρείες άντλησαν 3,7 δισ. ευρώ κατά το πρώτο ενδεκάμηνο του 2013», αναφέρει η έκθεση, συμπληρώνοντας πως «η αναθεώρηση του νομικού πλαισίου που διέπει τα ομολογιακά δάνεια στην Ελλάδα θα μπορούσε να δώσει ώθηση στη δημιουργία μιας εγχώριας αγοράς ομολόγων, για εταιρείες με περιορισμένη πρόσβαση στις διεθνείς αγορές».
Πως όμως θα δημιουργηθεί οργανωμένη ρευστή αγορά, όταν προστίθενται άκριτα φορολογικές επιβαρύνσεις και διατάξεις που αντί να προσελκύουν, διώχνουν τους επενδυτές;
Χαρακτηριστική ήταν και η αναφορά του διοικητή της Τ.τ.Ε. για το θέμα των αυξήσεων κεφαλαίου: «Καθώς η εμπιστοσύνη των επενδυτών στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας σταδιακά θα ενισχύεται, η συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο των εγχώριων εταιρειών θα γίνεται πιο ελκυστική για τους υποψήφιους επενδυτές» αναφέρεται στην έκθεση, ενώ σε άλλο σημείο επισημαίνεται ότι «χώρες με βάση το αγγλοσαξονικό δίκαιο παρέχουν συνήθως μεγαλύτερη προστασία στους μετόχους μειοψηφίας και τους ομολογιούχους έναντι των ενεργειών της διοίκησης και των μεγάλων μετόχων».
Εν τούτοις οι προσπάθειες της κυβέρνησης, αντί να στρέφονται προς αντίστοιχες κατευθύνσεις δείχνουν να αντιμετωπίζουν με στρεβλά «εισπρακτικά κριτήρια», ακόμη και τον μικροεπενδυτή, απομακρύνοντας τον από την αγορά.

Τα προσχώματα

Μόνο ως παράδοξο μπορεί να χαρακτηριστεί το γεγονός ότι την ίδια περίοδο που η Τράπεζα της Ελλάδος κατευθύνει τις επιχειρήσεις στις αγορές κεφαλαίου, την ώρα που η ΕΧΑΕ και γνωστοί συμβουλευτικοί οίκοι δουλεύουν επιμελώς πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα, για να δημιουργήσουν νέα εργαλεία, ο κ. Ρεφενές και η ομάδα του στο Υπουργείο Οικονομικών έρχεται με αλλοπρόσαλλα μέτρα και αμφίβολης αποτελεσματικότητας φόρους, να περιορίσει δραστικά τις εναλλακτικές επιλογές των εταιρειών!
Κοινός τόπος στην αγορά είναι ότι αν δεν υπάρξουν οι απαραίτητες αλλαγές, ο τρόπος εφαρμογής του φόρου υπεραξίας:
-Αποτελεί τροχοπέδη για τη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων κυρίως επιχειρήσεων, οι οποίες δεν μπορούν να απευθυνθούν μόνες τους στις διεθνείς αγορές.
-Επιβάλλει φόρους με τρόπο που προκαλεί σύγχυση και γραφειοκρατία στη χρηματιστηριακή αγορά, (χαρακτηριστικό ότι η τιμή κτήσης μετοχών που αποκτήθηκαν προ του 1999, θα γίνεται με τρόπο που θα αποφασιστεί... αργότερα και μάλλον θα περιλαμβάνει και... αλγόριθμο) εμποδίζοντας την εδραίωση θετικού κλίματος για την προσέλκυση νέων κεφαλαίων.
-Αποτελεί εμπόδιο στην προσπάθεια ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας από το 2014, καθώς από τη μια πλευρά οι τράπεζες θα συνεχίσουν να έχουν τις κάνουλες της χρηματοδότησης κλειστές και από την άλλη, οι φόροι και οι στρεβλώσεις του ΥΠΟΙΚ θα συμπιέζουν τις υπόλοιπες δυνατές διεξόδους...