Μια επένδυση που παρέμεινε όνειρο

Ρεπορτάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Φωτογραφίες: ENRI CANAJ

 

Μόλις μπήκε το καλοκαίρι, ο επιχειρηματίας Λάμπρος Αποστολόπουλος έφυγε από το Μπάφαλο της Νέας Υόρκης και επέστρεψε στην Ελλάδα. Μαζί με τα παιδιά και τα εγγόνια του θα περάσει τέσσερις μήνες στη διώροφη βίλα του, στα περίχωρα της Ερέτριας. Θα φροντίσει τα αμπέλια του, θα επιβλέψει τις τελευταίες εργασίες στον κήπο του και από το μπαλκόνι του σπιτιού του θα κοιτάζει το νησί που δεν κατάφερε να νοικιάσει. http://www.kathimerini.gr/775069/gallery

 

 

 

Ψηλός και ευθυτενής, ο 54χρονος Λάμπρος Αποστολόπουλος έχει μάθει να τα κάνει όλα γρήγορα. Στα 18 του έτη μετανάστευσε στις ΗΠΑ για να σπουδάσει πολιτικός μηχανικός. Παντρεύτηκε ένα χρόνο αργότερα και απέκτησε το πρώτο του παιδί προτού αποφοιτήσει. Παράτησε τελικά το πανεπιστήμιο, άνοιξε δική του επιχείρηση ως εργολάβος δημοσίων έργων στα 21 του και κατοχύρωσε έπειτα ευρεσιτεχνίες στην κατασκευή σκαλωσιών. Το 1996 ίδρυσε στο Μπάφαλο την εταιρεία Safespan Platform Systems Inc., που ειδικεύεται στις επισκευές γεφυρών. Και πριν από μία τετραετία προσπάθησε να μισθώσει από τον Δήμο Ερέτριας το εγκαταλελειμμένο ξενοδοχειακό συγκρότημα στη νησίδα Πεζονήσι, γνωστή και ως Νησί των Ονείρων.

 

 

«Εμπλεξε η ιστορία σε βουνά γραφειοκρατίας. Στην Αμερική όλα δουλεύουν με ένα σύστημα. Προτείνεις μια ιδέα, σου λένε ναι ή όχι και προχωράς ανάλογα. Στην Ελλάδα δεν ξέρεις τι θα βρεις μπροστά σου», λέει ο υποψήφιος επενδυτής στο μπαλκόνι της βίλας του με θέα στον Νότιο Ευβοϊκό Κόλπο.

 

Το Νησί των Ονείρων συνδέεται με την Ερέτρια με μια στενή λωρίδα γης. Από τα τέλη του ’60, λειτουργούσαν εκεί τουριστικά καταλύματα, ντισκοτέκ και μια μικρή παραλία. Σύνθετες νομικές διαδικασίες διαμόρφωσαν ένα πολύπλοκο ιδιοκτησιακό καθεστώς. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, δόθηκε στον ΕΟΤ για χρήση και εκμετάλλευση για 75 χρόνια. Σκοπός ήταν να περάσει έπειτα στα χέρια του επιχειρηματία Ιωάννη Μανιατόπουλου.

 

 

Με τη μεταπολίτευση όμως και έπειτα από σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Αρείου Πάγου, παραχωρείται από τον ΕΟΤ στον Δήμο Ερέτριας η δυνατότητα εκμετάλλευσης 19 στρεμμάτων του νησιού και του κινητού εξοπλισμού του μέχρι το 2043. Ο τελευταίος ενοικιαστής αποχώρησε από τις ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις το 2008 και έκτοτε τα δύο κτίρια των 52 δωματίων και τα 46 bungalows ρημάζουν στο Νησί των Ονείρων.

 

Τον Οκτώβριο του 2012, το ζήτημα της αξιοποίησης του νησιού ξέφυγε από τη σφαίρα των ενδοδημοτικών συγκρούσεων και απασχόλησε μέχρι και διεθνή έντυπα. Ο απερχόμενος δήμαρχος Βασίλης Βελέντζας ανακοίνωσε τότε την πρόθεσή του για διενέργεια δημόσιου διαγωνισμού για την ενοικίαση του Νησιού των Ονείρων. «Το πρώτο ελληνικό νησί νοικιάζεται», ήταν ο τίτλος μιας ελληνικής εφημερίδας. «Αραβες μεγιστάνες, πάμπλουτοι Ρώσοι επενδυτές, αλλά και πασίγνωστοι Ελληνες επιχειρηματίες φέρονται να “φλερτάρουν” με την απόκτηση του πρώτου ελληνικού νησιού το οποίο βγαίνει σε δημοπρασία», έγραψε στο ρεπορτάζ του άλλο έντυπο. Λίγους μήνες αργότερα, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Los Angeles Times, ο Βελέντζας δήλωσε ότι η πορεία της δημοπρασίας θα καθόριζε «την προώθηση ή το μπλοκάρισμα άλλων, πιο φιλόδοξων επενδυτικών σχεδίων» στην Ελλάδα. «Νόμιζα ότι μέσα σε ένα εξάμηνο θα είχε τελειώσει η διαδικασία», είπε ο Βελέντζας σε πρόσφατη συνάντησή μας στο γραφείο του. «Αλλά δυστυχώς διαψεύστηκα, τα τεύχη δημοπράτησης δεν βγήκαν ποτέ».

 

Δύο άγονοι διαγωνισμοί και μετά πλιάτσικο

 

Οι πρώτοι διαγωνισμοί είχαν γίνει από την προηγούμενη δημοτική αρχή. Ωστόσο και οι δύο ήταν άγονοι, καθώς δεν εμφανίστηκαν επενδυτές. Αργότερα εξέφρασε το ενδιαφέρον του ο Αποστολόπουλος. Αν και γεννήθηκε στη Ζαχάρω Ηλείας, από τα τέσσερά του έτη ζούσε στην Ερέτρια και θυμόταν το Νησί των Ονείρων στις καλές του ημέρες.

 

«Ηταν τόπος διασκέδασης για εμάς. Ημασταν σχεδόν καθημερινά μέσα», λέει για τα παιδικά του χρόνια εκεί. Η ιδέα της εκμίσθωσης προέκυψε σε έναν περίπατό του εκεί το 2010. «Είδα σε τι χάλι βρισκόταν. Είδα τα όνειρά μου τα παιδικά να καταστρέφονται κατά κάποιον τρόπο», λέει.

 

 

Οι εικόνες της πλήρους εγκατάλειψης δεν έχουν σβήσει μέχρι σήμερα. Παράθυρα έσπασαν, σοβάδες έσκασαν και δωμάτια λεηλατήθηκαν – σε κάποια οι πλιατσικολόγοι ξήλωσαν μέχρι και τις πόρτες, σε άλλα βρίσκεις στο πάτωμα κουβέρτες και μαξιλάρια που ζέσταιναν τον χειμώνα παράτυπους μετανάστες.

 

«Ηταν κάποτε κόσμημα. Τα δέντρα του τα φύτεψαν οι γονείς μας», λέει η Αρτεμις Κουρή, πρόεδρος του εθελοντικού συλλόγου «Μέδουσα», που κάθε χρόνο τα μέλη του καθαρίζουν τα δρομάκια του νησιού από τις ξερές πευκοβελόνες. Μερικές ημέρες πριν από την επίσκεψή μας στη νησίδα έπιασε μια μικρή φωτιά εκεί. Αντιμετωπίστηκε όμως γρήγορα χωρίς να προκαλέσει καταστροφές.

 

 

«Ακόμα και τώρα έρχεται κόσμος γιατί νομίζουν ότι λειτουργεί το νησί και θέλουν να μείνουν», προσθέτει η Κουρή. «Οταν το βλέπουν σε αυτήν την κατάσταση, στενοχωριούνται και αυτοί».
Το σχέδιο του Αποστολόπουλου ήταν να αναγεννηθεί το νησί. Παρουσίασε, όπως λέει, την πρότασή του στον δήμαρχο και στην αντιπολίτευση. «Ηταν θετικοί και οι δύο. Το θέμα δεν ήταν πολιτικό και προσφέρθηκαν να βοηθήσουν», λέει. Ηθελε να επενδύσει κοντά στα 5 εκατομμύρια ευρώ. Η επιχείρησή του στις ΗΠΑ είχε 20,38 εκατομμύρια δολάρια έσοδα το 2012, σύμφωνα με έκθεση της αμερικανικής εταιρείας λογιστών Dopkins & Company. «Στόχος μου ήταν να φτιάξω την παραλία και το μπιτς μπαρ, να αναστηλώσω το εστιατόριο και το ξενοδοχείο και να κατασκευάσω ένα θεματικό πάρκο για την αρχαία Ελλάδα», λέει ο 54χρονος επιχειρηματίας.

 

Γραφειοκρατία και απογοήτευση

 

«Κανονικά, αφού είχαν προηγηθεί δύο άγονοι διαγωνισμοί, μπορούσε να του ανατεθεί απευθείας η μίσθωση», λέει ο δικηγόρος Νίκος Κόλλιας που είχε εκπροσωπήσει τότε τον Αποστολόπουλο. Η απερχόμενη δήμαρχος Αμφιτρίτη Αλημπατέ είχε δει θετικά την πρόταση και λέει ότι η απευθείας ανάθεση έπρεπε «να γίνει από ένα πιο ισχυρό δημοτικό συμβούλιο».

 

Ο Βασίλης Βελέντζας που την διαδέχθηκε λέει ότι «οι προθέσεις του Αποστολόπουλου ήταν καλές και η πρότασή του σοβαρή». Ωστόσο, δεν προχώρησε σε απευθείας ανάθεση για «λόγους αρχής», όπως αναφέρει και κίνησε τις ενέργειες για νέο διαγωνισμό. Λέει ακόμη ότι πήρε αυτήν την απόφαση γιατί υπήρχαν νομικά κενά σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς και τους όρους δόμησης και μια απευθείας ανάθεση μπορεί να οδηγούσε σε δικαστικές περιπέτειες.

 

Αποδίδει τη μη δημοσίευση τευχών δημοπράτησης σε αδιαφορία της Εταιρείας Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤΑΔ) και σε καθυστερήσεις της πολεοδομίας, η οποία εδρεύει στη Χαλκίδα και δεν απαντάει στα αιτήματα του δήμου από τον περασμένο Οκτώβριο. Στην Πολεοδομία Χαλκίδας λένε ότι έχουν απαντήσει στο αρχικό αίτημα του Δήμου Ερέτριας και εκκρεμεί απάντησή τους σε τρία νέα ερωτήματα.

 

 

Στο μεταξύ, το διοικητικό συμβούλιο της ΕΤΑΔ (που ανέλαβε τη διαχείριση της περιουσίας του ΕΟΤ) είχε αποφασίσει από τον Ιούλιο του 2009 την άρση παραχώρησης του νησιού στον Δήμο Ερέτριας. Ο λόγος, όπως αναφέρουν στην ΕΤΑΔ, ήταν ότι δεν λειτουργούσε η τουριστική μονάδα παρά την υποχρέωση του δήμου. Στη συνέχεια, με δύο επιστολές της, τον Σεπτέμβριο του 2009 και τον Οκτώβριο του 2012, η ΕΤΑΔ ζητούσε από τα αρμόδια υπουργεία την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης για να εφαρμοστεί η άρση παραχώρησης. Μέχρι σήμερα δεν έχει υπογραφεί η σχετική ΚΥΑ.

 

Παρά τις κινήσεις της ΕΤΑΔ, ο Δήμος Ερέτριας ετοιμαζόταν να προχωρήσει σε διαγωνισμό για να εισπράξει την εξής απάντηση σε επιστολή της ΕΤΑΔ τον Οκτώβριο του 2012: «Δεν συμφωνούμε στην προκήρυξη δημόσιου πλειοδοτικού διαγωνισμού εκμίσθωσης της τουριστικής μονάδας, εκκρεμούσας της γενομένης ανάκλησης της παραχώρησης, αλλά σας καλούμε να απόσχετε από κάθε ενέργεια ή/και πράξη αναφορικά με το εν λόγω ακίνητο, διοίκησης και διαχείρισης της ΕΤΑΔ, διατηρώντας κάθε νόμιμο δικαίωμα για την προστασία της περιουσίας μας».

 

Ακολούθησαν νέες συναντήσεις του απερχόμενου δημάρχου Βασίλη Βελέντζα με τη διοίκηση της ΕΤΑΔ, η οποία πρότεινε να ετοιμάσει και να προκηρύξει η ίδια τον διαγωνισμό αξιοποίησης. Ακόμη δεν έχει προχωρήσει, καθώς εκκρεμεί η επίλυση των ιδιοκτησιακών θεμάτων του ακινήτου.

 

Και κάπου εκεί, μέσα στο κουβάρι των αρμοδιοτήτων και των καθυστερήσεων, ο Αποστολόπουλος απέσυρε το ενδιαφέρον του.

 

 

«Οταν κάνεις μια επένδυση, θέλεις να λειτουργήσεις με ορισμένα δεδομένα. Να ξέρεις ότι αυτά τα βήματα οδηγούν σε αυτόν τον σκοπό», λέει. «Για εμένα αυτά δεν είναι καθαρά στην Ελλάδα και αυτό με φοβίζει».

 

Κακοδιαχείριση και «γκρέμισμα»

 

Μετά και τις τελευταίες δημοτικές εκλογές, οι συζητήσεις για το μέλλον του Νησιού των Ονείρων δεν έχουν κοπάσει. Η Αμφιτρίτη Αλημπατέ εξελέγη ξανά και θα αναλάβει τον Δήμο τον Σεπτέμβριο, αλλά δεν θέλει να δημοσιοποιήσει από τώρα τις σκέψεις της για το νησί. «Μαθαίνουμε από τα λάθη του παρελθόντος», λέει.

 

 

«Θέλω να πιστεύω ότι δεν θα το αφήσουν να νοικιαστεί. Δεν θέλουμε ένα ξενοδοχείο κλειστό που θα το κοιτάμε με τα κιάλια. Προτείνουμε να γίνει πολιτιστικό πάρκο», λέει η Μαρίλη Καραφέρια, πρώην εργαζόμενη στο μπαρ του νησιού την περίοδο 1997 - 1999.

 

Αρκετοί ντόπιοι συμφωνούν μαζί της. Λένε ότι «ο δήμος απέτυχε να κάνει τον ξενοδόχο». Φέρνουν ως παράδειγμα τη Δημοτική Επιχείρηση Νησί των Ονείρων (ΔΕΝΟ). Συστάθηκε στις 26 Μαρτίου 1992 ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με σκοπό την τουριστική εκμετάλλευση του Πεζονησίου και σήμερα είναι υπό εκκαθάριση έπειτα από πολυετή κακοδιαχείριση. Σε έκθεσή τους για την περίοδο 1999 - 2002, ορκωτοί ελεγκτές εντόπισαν εισφοροδιαφυγή που έφτανε στα 31 εκατ. δραχμές για το ΙΚΑ, αλλά και έκδοση πλαστών τιμολογίων. Μεταξύ των ασφαλίστρων της επιχείρησης περιλαμβανόταν και συμβόλαιο στο όνομα μέλους του Δ.Σ. για την ασφάλιση ιδιωτικού σκάφους αναψυχής που δεν ανήκε στη ΔΕΝΟ. Στις 16 Αυγούστου 2012 οι οφειλές της ΔΕΝΟ προς τη ΔΟΥ Χαλκίδας ξεπερνούσαν τα δύο εκατ. ευρώ. Τα χρέη της, πάντως, δεν θα επιβαρύνουν υποψήφιους επενδυτές, σύμφωνα με τη δημοτική αρχή.

 

«Είναι ένα φιλέτο της Ελλάδας, αλλά θέλει γκρέμισμα και ξαναφτιάξιμο», λέει για το Νησί των Ονείρων ο τυπογράφος Νίκος Σμυρνής, ένας εκ των μετόχων της REST CLUB Α.E., της τελευταίας εταιρείας που μίσθωσε το ξενοδοχείο. «Οταν το παραλάβαμε, ήταν ένα ερείπιο. Δεν δούλευαν τα τηλέφωνα και το ρεύμα. Επενδύσαμε 750.000 ευρώ για τον εξοπλισμό», λέει. Ο νέος επενδυτής θα χρειαστεί να κατασκευάσει και βιολογικό καθαρισμό.

 

Η εταιρεία του Σμυρνή παρέδωσε τις εγκαταστάσεις πριν από έξι χρόνια, ύστερα από έξωση του Δήμου Ερέτριας. Σύμφωνα με το δικαστήριο, δεν είχε προηγηθεί δημόσιος πλειοδοτικός διαγωνισμός πριν της ανατεθεί το ξενοδοχείο με ενοίκιο 100.000 ευρώ το εξάμηνο. «Οταν ανακοινώθηκε η πρόθεση του Δήμου Ερέτριας να το νοικιάσει, με πήραν τηλέφωνο από μια εταιρεία με έδρα τη Λάρισα και ρωτούσαν αν διεκδικώ κάτι από το νησί», λέει ο Σμυρνής. «Ηθελα να το αφήσω, όμως, γιατί δεν είχα κέρδος».

 

Ο Αποστολόπουλος, αν και έφτασε πιο μακριά στη διεκδίκηση του νησιού από την εταιρεία της Λάρισας, λέει ότι δεν είχε συζητήσει το μίσθωμα που θα κατέβαλλε στον δήμο. «Το νησί σήμερα χρειάζεται δουλειά και όσο το αφήνουν, θα θέλει περισσότερη. Δεν ξέρω αν το νερό είναι αρκετό, αν το ρεύμα είναι αρκετό, αν οι τηλεφωνικές γραμμές λειτουργούν», λέει. Θα τον ενδιέφερε και πάλι μια επένδυση εάν έβγαιναν τα τεύχη δημοπράτησης; «Θα ήθελα να αναμειχθώ, αλλά πρέπει να κοιτάξω τους όρους και αν αξίζει ή όχι τον χρόνο μου. Οσο πιο πολύς καιρός περνάει, τόσο λιγότερο ενδιαφέρομαι», λέει.